Çocuk gelişimi oyuncakları nelerdir? Oyunların çocuk gelişimine katkısını keşfedelim!

Oyuncakların ve oyunların çocuk gelişiminde ne kadar önemli olduğunu anlamaya oyuncakların çocuk gelişimine katkısını incelemekten başlayabiliriz. Daha sonra, bu oyunlara ve oyuncaklara örnekler vereceğiz.

• Düşünmeye teşvik etmesi

Oyuncaklar kullanım bakımından geniş bir yelpazeye sahiptir. Bu kullanım şekilleri ise çocukların yaratıcılığına kalmıştır. Farklı şekillerde oynanan oyuncaklar, çocukları bazı problemleri çözmeye ve yeni oyunlar keşfetmeye iter. Bu da çocukların düşünme becerisini destekler.

•  Motor becerilerini geliştirmesi

Bazı oyuncaklar bloklarla oynama, toplarla atma ve yakalama gibi etkinliklerle çocukların fiziksel anlamda hareket etmesine yardımcı olur. Bu da çocukların ince ve kaba motor becerilerini güçlendirir.

• Bilişsel gelişime katkıda bulunması

Yapbozlar, inşa setleri ve bulmacalar gibi oyuncaklar, çocukların problem çözme, mantık yürütme ve yaratıcılık becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Bütün bunlar da çocukların bilişsel gelişiminin bir parçasıdır.

• Sosyal ve duygusal destek sağlaması

Oyuncaklar aynı zamanda çocukların boş zamanlarını doldurmasını veya başka çocuklarla etkileşimde bulunmasını sağlar. Bu şekilde çocuklar, duygusal ve sosyal anlamda daha sağlıklı bireyler olurlar.

• Akademik başarıyı etkilemesi

Birçok oyuncak, çocuklara geometri, dilbilgisi veya genel kültür alanında kazanımlar sağlayabilir. Çocukların bu alanlarda oyun oynayarak kendilerini geliştirmesi de onlara doğrudan akademik başarı sağlar.

Oyuncakların çocuk gelişimine başlıca katkıları bunlar. Özetlememiz gerekirse, oyuncaklar kullanım alanlarına bağlı olarak çocukların sayısal zeka, fiziksel beceriler, bilişsel gelişim ve duygusal zeka gibi birçok çeşitli alandaki edinimlerini pekiştirmelerini sağlar.

Çocuk gelişimi oyuncaklarına göz atmadan önce bir oyuncak seçerken hangi unsurları göz önünde bulundurmamız gerekir bir inceleyelim. 

Yaş grubu

Çocukların yaş grupları bize zeka seviyeleri, bilişsel gelişimleri veya fiziksel becerileri gibi birçok konuda ipuçları verir. Bu nedenle oyuncak seçerken çocukların yaş grubunu dikkate almak oldukça önemli.

• 0-12 ay: Henüz 1 yaşını tamamlamamış çocuklar için lego, mini araba ve yapboz küçük parçalardan oluşan oyuncaklar yutma tehlikesinden ötürü risklidir. Bununla birlikte, bu yaş grubundaki çocukların fiziksel ve bilişsel becerilerinin yeni yeni gelişmeye başladığını göz önünde bulundurduğumuzda dikkat çekici unsurlar içeren sesli oyuncaklar, peluş oyuncaklar veya renkli aktivite matları tercih etmeniz en doğrusudur.
• 1-3 yaş: Yürümeye henüz yeni başlayan 1-3 yaş grubundaki çocuklar için de küçük oyuncaklar tercih etmek sakıncalıdır. Bunların yerine daha büyük parçalardan oluşan ve çocukların zeka gelişimini destekleyen şekil yerleştirme oyuncakları veya zeka kartlarını tercih edebilirsiniz.
• 3-5 yaş: Okul öncesi çağındaki çocuklar için ise daha fazla zeka ve el becerisi gerektiren oyuncaklarla çocukların gelişimini destekleyebilirsiniz. Bunlara da rol yapma oyuncaklarını, sanat araç gereçlerini ve basit masa oyunlarını örnek olarak verebiliriz.
• 6-12 yaş: İlkokul ve lise arasındaki yaş grubundaki çocuklar için de problem çözme yeteneklerini teşvik edecek, nispeten daha karmaşık ve zorlayıcı, çeşitli görevlere ve aktivitelere teşvik eden oyuncakları tercih edebilirsiniz. 

Zeka türü

Çocukların her biri çeşitli zeka ve kültür düzeyine sahiptir. Kimi çocuk sözel alanlarda başarılıyken kimisi sayısal alanlarda daha başarılı olabilir. Farklı zeka türlerine sahip çocuklar için farklı türdeki oyuncakları seçmek, çocukların gelişimi için daha verimli olacaktır.

İlgi alanları

Çocuk gelişimi oyuncakları seçerken dikkat etmeniz gereken bir diğer durum ise zeka türüne benzer şekilde çocukların farklı ilgi alanlarının olduğudur. 

Çocuklara oyuncak seçerken onların spor, müzik ve resim gibi farklı alanlardan hangilerine ilgi duyduğunu bilmek ve bu anlamda onları iyi tanımak önemlidir.

Şimdi sırada, çocuk gelişimini destekleyen oyuncaklara verdiğimiz örnekler var. Gelin, ebeveynler tarafından en çok tercih edilen eğitici oyuncaklar nelermiş görelim.

• Aktivite halısı

Aktivite halısı, 0-12 aylık bebeklere güvenli bir biçimde zaman geçirme imkanı sunan bir çeşit mattır. Bu halıların renkli olması ve birtakım dikkat çekici oyuncaklarla çevrelenmesi, çevrelerini yeni keşfetmeye başlayan çocukların gelişimini destekler.

• Müzik oyuncakları

Bu tarz oyuncaklar genellikle bir tuşa bastıktan sonra belirli bir hayvanın ya da aletin sesini çıkarırlar. 1-3 yaş grubunda olup bilişsel gelişiminin başındaki çocuklar tuşlar üzerindeki görsellerle çıkan sesleri eşleştirirler ve böylece çevresini daha iyi tanımış olurlar.

• İnşa etme oyuncakları

Daha çok 3 yaş ve üzeri çocuklara hitap eden inşa etme oyuncakları, çocukların motor becerilerini destekleyen oyuncaklardır. Hamur, lego ya da ev yapma setleri bu oyuncak türlerine örnek olarak verilebilir.

• Deney setleri

İlkokul çağındaki ve daha büyük çocuklar için önerebileceğimiz bilişsel gelişim oyuncaklarından biri ise deney setleri. Bu oyuncaklar, çocuklara belirli imkanlar dahilinde bazı deneyler yapma ya da bazı durumları simüle etme fırsatı sunar. Böylece çocuklar hem genel kültür kazanır hem de okullarında işledikleri konuları daha iyi anlarlar.

• Analitik zeka oyuncakları

Analitik zekayı destekleyen oyuncaklar oldukça çeşitlidir ve neredeyse her yaş grubuna hitap edebilirler. Örneğin daha küçük yaştaki çocuklar için eşleştirme kartları, abaküs veya yapboz alabilir, ilerleyen yaşlardaki çocuklar için de tercihinizi satranç veya zeka küpü gibi oyuncaklardan yana kullanabilirsiniz.

• Sanatsal zeka oyuncakları

Sanat alanında ilgili ve yetenekli olduğunuzu düşündüğünüz çocuklar içinse bu alanda pratik yapmalarını sağlayacak oyuncakları tercih edebilirsiniz. Bunlara örnek olarak ise boyama kitaplarını, el işi setlerini ve sticker yapıştırma defterlerini verebiliriz.

• Dil becerisi oyuncakları

Dil becerisi oyuncakları, çocukların dil gelişimini destekleyen ve onların iletişim yeteneklerini geliştiren oyuncaklardır. Bu tür oyuncaklar, çocuklara kelime dağarcığı, konuşma, dinleme ve etkileşim becerileri kazandırır. Bunlara örnek olarak ise alfabe bloklarını, sesli kitapları ve sayı kartlarını verebiliriz. 

• Masa oyunları 

Scrabble, tabu ve uno gibi masa oyunları ise hem çocukları eğitmenin hem de aileyi bir araya getirmenin en etkili yollarından. Bu tarz oyunlarla birlikte çocuklara kontrollü rekabeti öğretirken bir yandan dilsel ve sayısal becerilerini geliştirmelerini de sağlayabilirsiniz.

Son olarak, çocuklara oyuncak seçerken yapmanız ve yapmamanız gerekenlere dikkat çekmekte fayda var. Gelin, bu konuyu iki farklı alt başlık halinde inceleyelim.

Yapılması gerekenler

Çocuklarınıza oyuncak seçerken ve o oyuncaklarla oynarken dikkat etmeniz gereken birkaç husus var. İşte bunlar aşağıdaki gibidir.

• Bütçenize uygun oyuncaklar seçmeli, çocukların bu konuda sizinle empati kurmasını sağlamalısınız.
• Çocuklar oyuncaklarıyla vakit geçirirken mümkün olduğunca onlara eşlik etmelisiniz.
• Çocuklar için eğitici olduğundan emin olduğunuz, onları şiddete veya başka olumsuz davranışlara yönlendirmeyecek oyuncaklar seçmelisiniz.
• Oyuncak seçerken çocukların isteklerini, eğilimlerini ve ilgi alanlarını gözetmelisiniz.
• Kaza yaşanma ihtimali olan oyuncaklar konusunda oldukça dikkatli olmalısınız ve çocuklar bu oyuncaklarla sizin gözetiminiz dahilinde oynamasına izin vermelisiniz.

Yapılmaması gerekenler

Eğitici oyuncaklarla ilgili yapmamanız gerekenler ise aşağıdaki gibi.

• Özellikle küçük yaş grubundaki çocuklara risk yaratabilecek kesici, delici veya patlayıcı oyuncaklar almamalısınız.
• Çocukların bütün gününü oyuncaklarla geçirip dış dünyadan soyutlanmalarına izin vermemelisiniz.
• İstedikleri her şeyi elde edebileceklerini düşünüp şımarık yetişmemeleri için çocuklara istediği her oyuncağı almamalısınız. 
• Çocuklara istedikleri, ilgi alanları ve zeka türleri konusunda baskı yapmamalısınız.

İşte, çocuk gelişimi oyuncaklarıyla ilgili yaygın olarak sorulan bazı sorular ve cevapları.

Oyuncakların önemi nedir?

Çocuklar oyuncakları hem kaliteli vakit geçirmek için hem de gelişimlerini desteklemek için kullanabilirler. Bu nedenle hem eğiten hem de eğlendiren oyuncaklar çocuk gelişimi için oldukça önemlidir.

Eğitici oyuncaklar ne işe yarar?

Eğitici oyuncaklar, el becerisi, genel kültür ve zeka alanında pratikler yapmalarını sağlayarak çocukların boş zamanlarında eğlenmek için oynadıkları oyunları daha verimli hale getirir.

Çocuklar için eğitici oyuncaklar nelerdir?

Çocuklar için eğitici oyuncaklara harf blokları, malzeme çantası, lego, yapboz, satranç gibi birçok örnek verebiliriz.

Oyuncaklar hangi yaş grubu için uygundur?

0-13 yaş grubu arası birçok çocuk farklı türdeki oyuncaklarla oynamayı sever. 0-13 yaş grubu arasındaki farklı yaş grupları içinse farklı oyuncaklar mevcuttur.

Novakid’de ebeveynler için çocuk gelişimi konusunda merak edilen konulara değiniyoruz. Bunlarla birlikte Novakid, çocuklarınız için interaktif ve eğlenceli İngilizce dersleri sunmayı amaçlıyor. Çocuklar için online İngilizce derslerimizde uzman eğitmenlerimizle, ezberden uzak ve eğlence dolu bir İngilizce öğrenme deneyimi sunuyoruz. Siz de ücretsiz deneme dersinizi şimdi alın!