Çocuklar evde tek başına kalabilir mi? Çocukları evde yalnız bırakmadan önce bilinmesi gereken her şey!

Evde yalnız kalmak, çocuğun bağımsızlık duygusunu, kendine olan güvenini ve sorumluluk alma becerilerini geliştirmesine katkı sağlasa da önemli olan çocuğunuzun evde tek başına kalıp kalamayacağına objektif bir noktadan karar verebilmektir. Sizler için çocukların hangi yaşlarda evde tek kalabileceğine dair bazı önerileri derledik: 

7 yaş ve altı: Uzmanlar 7 yaşından küçük çocukların acil durumlar dışında tek başlarına evde bırakılmamalarını önermektedir. Bu yaştaki çocuklar, riskleri değerlendirme becerisine sahip olmadıklarından evde yalnız kalmaları oldukça tehlikeli olabilir.

7-10 yaş: Bu yaş aralığındaki çocuklar hava aydınlıkken 1-1.5 saat evde tek başlarına bırakılabilir. Tabii böyle durumlarda çocuğun olgunluk seviyesi ve acil durumlarla başa çıkma yetenekleri gibi faktörler oldukça önemlidir.

10-13 yaş: 10-13 yaş aralığındaki çocuklar gerekli tedbirler eşliğinde evde 3 saat tek başına kalabilir. Fakat bu yaş aralığındaki çocukların mümkün olabildiğince havanın aydınlık olduğu saatlerde evde bırakılmaları önerilir.

13-16 yaş: Ergenlik döneminde olan bu yaş aralığındaki çocukların hava aydınlıkken evde tek başlarına kalmasında bir sakınca görülmez.

Fakat unutulmamalıdır ki her çocuğun gelişim düzeyi, olgunlaşma ve bireysel farkındalığa erişme yaşı birbirinden farklıdır. Çocukların hangi yaşta evde tek başına kalabileceğini söyleyen kesin ve uzlaşılmış bir karar yoktur. Bir çocuğun evde tek başına kalabilmesi için bazı sorumlulukları olduğunu öğrenmiş olması ve bazı rutinleri yerine getirebilmesi gerekmektedir. 

Çocuk gelişimi alanına birçok katkısı bulunan Piaget’e göre 7-12 yaş aralığındaki çocuklar önceki dönemlerine göre neden-sonuç ilişkisini kavramakta daha iyilerdir. Bundan yola çıkarak 7-12 yaş aralığındaki çocuklar, etraflarındaki tehlikelerin ve kendi davranışlarının sonuçlarının farkında olarak hareket edeceklerdir. 

Bir ebeveyn olarak bu yaş aralığındaki çocuğunuza evden çıkarken ne zaman geri döneceğinizi, nereye gittiğinizi haber vermeniz önemlidir. Çünkü çocuğunuzun ne zaman döneceğinizi bilmesi endişelerini azaltmakta ve aranızdaki güven bağını pekiştirmektedir.

Çocukların hangi yaşta evde kalabileceğini gösteren kesin kanıtlar olmadığından bu noktada ebeveynlere büyük bir görev düşmektedir. Ancak bu kararı verirken dikkate almanız gereken pek çok faktör bulunuyor. Çocuğunuzun bu sorumluluğa hazır olup olmadığını değerlendirebilmeniz için yardımcı olabilecek bazı şartları listeledik:

• Kapıyı tanımadığı kişilere açmamayı ve telefona nasıl cevap vereceğini bilmelidir.
• Tanımadığı bir sesle konuşurken yalnız olduğunu açıklamamalıdır. Uygun bir yanıt olarak “Annem şu anda müsait değil ancak numaranızı alıp size geri dönmesini sağlayabilirim.” gibi bir ifade kullanabilir.
• Pencere, balkon gibi yerlerden uzak durması gerektiğini bilmelidir.
• Acil durumlarda veya kapıda şüpheli bir yabancıyla karşılaştığında ne yapacağını ve kimi arayacağını bilmelidir.
• Temel ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağını bilmeli ve bunları yerine getirebiliyor olmalıdır.
• İlk yardım malzemelerinin nerede bulunduğunu ve temel ihtiyaçların nasıl ele alınacağını bilmesi gereklidir. 
• Herhangi bir yaralanma durumunda ne yapması gerektiğini ve hangi numarayı arayacağını bilmelidir.
• Elektrik devresini veya sigortayı nasıl kapatacağını bilmelidir.
• Acil bir durumda sizinle nasıl iletişim kuracağını bilmelidir.
• Ocağın ateşini nasıl söndüreceği ve yangın durumunda kabartma tozu, un veya yangın söndürücü gibi malzemelerin nerede bulunduğu konusunda bilgi sahibi olmalıdır.
• Evde tek başınayken sivri ve kesici aletlerden uzak durması gerektiğinin bilincinde olmalıdır.

Yukarıda listelediğimiz davranışlar çocuğunuzun evde tek başına kalıp kalamayacağını değerlendirmenizde işinize yarayabilir. Özellikle tüm günü evde tek başına geçiren çocukların yukarıda listelenen davranışları uygulayabilmesi çok önemlidir. 

Acil bir durumda küçük çocuğunuzu evde bırakmanız gerekiyorsa yukarıda listelediğimiz davranışların öğrenilmesi ve uygulanması bir hayli zordur. İşte böyle bir durumda neler yapabileceğinize dair öneriler:

• Oyun alanı hazırlama: Küçük çocuğunuza siz evde yokken zaman geçirebileceği bir oyun alanı hazırlayabilirsiniz. Bu oyun alanına çocuğunuzun yaşına uygun yapbozlar, oyuncaklar ekleyebilir ve siz evde yokken eğlenceli zaman geçirmesini sağlayabilirsiniz.
• Resim veya boyama yapma: Evden çıkmadan önce çocuğunuza istediğiniz bir resimden bahsedebilir ve siz dönene kadar resim yapmasını sağlayabilirsiniz. Fakat resim için kullanılacak boyaları ya da resim yapılacak alanı belirlerken sulu boyalardan, balkon ya da mutfağa yakın alanlardan kaçınmanız gerektiğini unutmayın.
• Kitap okuma: Çocuğunuzun okumayı sevdiği kitapları seçebilir ve ona kendi başına okuması için bir köşe ayarlayabilirsiniz. Okul becerisi gelişmemişse resimli kitaplar da güzel bir seçenek olabilir.

Yukarıdaki önerileri uygulayarak çocuğunuzun siz evde yokken keyifli vakit geçirmesini ve kendini yalnız hissetmemesini sağlayabilirsiniz. 

Evde yalnız kalmak çocuklar için oldukça endişe verici bir deneyim olabilir. Kendi başlarına evde kalabilecek yaşta olduklarını düşünseniz bile çocuklarınızı bu duruma hazırlamanız akıllıca olacaktır. Biraz planlama ve birkaç deneme çalışmasıyla hem kendiniz hem de çocuğunuzu bu deneyime hazırlayabilirsiniz. 

Aşağıda çocuğunuzun güvende kalmasını sağlamak ve panik yaşamanızı önlemek adına alabileceğiniz güvenlik tedbirlerini derledik.

Güvenlik planı hazırlamak:

• Acil durumlar için yazılı bir irtibat listesi oluşturun. Komşularınızın, arkadaşlarınızın, ambulans, polis ve itfaiye gibi acil durum numaralarını bu listede bulundurun.
• Evdeki farklı acil durumlar için bir plan yapın. Yangın, doğal afetler ve diğer acil durumlarla karşılaşıldığında ne yapılacağı konusunda çocuğunuzu bilgilendirin.
• Bu planı çocuğunuzla birlikte gözden geçirin ve düzenli olarak tatbikatlar yaparak hatırlamalarına yardımcı olun.
• Çocuğunuzun evde yalnızken kapıya nasıl cevap vereceğini ve gerektiğinde kimleri arayacağını öğretin.

Temel kuralları belirlemek:

• Çocuğunuzun evde yapabilecekleri ve yapamayacakları hakkında temel kurallar belirleyin. Bu kurallar, çocuğunuzun yaşına ve yeteneğine uygun olmalıdır.
• Günlük rutinleri, acil durumları ve güvenlik önlemlerini içerecek şekilde bu kuralları oluşturun.
• Örneğin, çocuğunuzun evde belirli ekipmanları kullanması konusunda sınırlamalar belirleyebilirsiniz. 

Çocuğunuzu sık sık kontrol etmek:

• Uzun süre evde olmayacaksanız, çocuğunuzu düzenli olarak arayarak durumu kontrol edin veya bir komşunuzdan çocuğunuzun yanına uğramasını isteyin.

Evi çocuğunuz için güvenli bir hale getirmek:

• Evdeki tehlikeli maddelere erişimi engellemek için gerekli önlemleri alın. Kimyasallar ve ilaçlar gibi zararlı maddeleri kilitli bir yerde saklayın.
• Sivri ve kesici aletleri çocuğunuzun erişemeyeceği bir yerde muhafaza edin. 
• Eğer evinizde bir kamera sistemi ya da uzaktan kontrol edilebilecek bir güvenlik tedbiri varsa bunları kullanmayı ihmal etmeyin. Bu sayede, evde yaşanan herhangi bir olayı izleyebilir ve acil durumlarda hızlıca müdahale edebilirsiniz.

Günlük rutinlerin sürdürülebilmesini sağlamak:

• Çocuğunuzun evde yalnızken günlük rutinlerini sürdürebilmesi için bir plan yapın. Yaşa göre düzenleyebileceğiniz bu rutin, çocuğun ödevlerini yapması, öğle yemeği hazırlaması veya ev işlerine yardım etmesi gibi aktiviteleri içerebilir.
• Çocuğunuzun bu rutinlere uygun bir şekilde zamanını yönetmesini ve sorumluluklarını yerine getirmesini sağlayın.

Bağımsızlık ve yalnız kalma isteğinin çocukların gelişim sürecinin doğal bir parçası olduğunu unutmamak gerekir. Evde tek başına kalmak da çocukların bağımsızlık duygusunu geliştirmeleri ve yalnız kalabilmeyi öğrenmeleri açısından önemli bir adımdır. 

Çocuğunuzu evde yalnız bırakmadan önce kurduğunuz iletişime önem verin. Çocuğunuzun ne zaman döneceğinizi bilmesi aranızda bir güven bağı oluşturmaktadır. Eve daha geç gelmeniz gereken bir durumda çocuğunuza haber vermeyi ihmal etmeyin.

Çok endişeli olduğunuz durumlarda yakın arkadaşlarınızdan ya da komşularınızdan yardım isteyebilirsiniz. Çocuğunuzun acil bir durumda ulaşabileceği bir başka yetişkinin bulunması onu rahatlatacak ve güvende hissettirecektir.

Unutmayın ki bu deneyim sizin için olduğu kadar çocuğunuz için de endişe verici olabilir. Bu noktada çocuğunuz ile iletişiminizin ne kadar güven verici olduğu veya çocuğunuzun bu sorumluluğu alıp alamayacağı gibi birçok faktör endişe ve panik seviyesini etkilemektedir.

İşte çocukların evde tek başına kalması hakkında merak edilen sorular ve cevapları:

Çocuklar kaç yaşından sonra evde tek başına kalabilir?

Her çocuk farklı olduğu için evde yalnız kalma konusunda kesin bir yaş sınırı yoktur.  Ebeveynler, çocuklarının yeteneklerini ve olgunluk seviyesini değerlendirerek bu kararı kendileri vermelidir.

Evden çıkarken çocuğu uyutmak doğru mudur?

Pek önerilmese de eğer çocuğunuz uyumaya meyilli ve sakin bir yapıya sahipse evden çıkarken uyumasına izin vermek uygun olabilir. Ancak çocuğunuzun uykusu hafif veya kesintiliyse uyumadan önce sizinle vakit geçirmesi ve ardından uyanıkken evden ayrılmanız daha iyi olabilir.

Çocuklar acil durumlarda nasıl tek başına evde kalabilir?

Acil durumlarda çocuğunuzu evde bırakmanız gerekiyorsa hemen bir oyun alanı ya da resim köşesi oluşturarak evde olmadığınız vakitte çocuğunuzun güzel vakit geçirmesini sağlayabilirsiniz.

Çocukları evde tek başlarına bırakmak ne kadar yaygındır?

Çocukları evde tek başına bırakmak, ebeveynler arasında oldukça yaygın bir durumdur. Bu genellikle ebeveynlerin iş, alışveriş veya diğer günlük aktiviteleri için zaman zaman gereklidir. 

Ebeveynler, çocuklarıyla atıldıkları bu serüvende karşılaştıkları her soruya cevap bulmak için Novakid’e güvenebilir! Evde çocuklarınızla kaliteli zaman geçirirken, onların eğitimine katkıda bulunmak istiyorsanız, Novakid sizin için burada. Online İngilizce derslerimizde çocuğunuzun eğlenerek İngilizce öğrenmesini isterseniz ücretsiz deneme dersinizi şimdi alın!