İngilizcede prepositional phrases (Edat tümleçleri) nelerdir, nasıl kullanılırlar? Konu anlatımı ve test!

Türkçede edat tümleçleri olarak bilinen prepositional phrase’ler, İngilizcede tek bir anlam bütününü oluşturan hazır ifadelerdir. 

Bu ifadelerin içinde at, on, with gibi bir edat bulunur. Kalıpların içindeki edatlar bazen kendi anlamını korur, bazen de kalıplaştığı için bambaşka bir anlama gelir. İfadenin diğer kısmındaki kelime veya kelime grubu ise genellikle bir isim veya bir sıfat olur. Aşağıda en çok kullanılan prepositional phrase örneklerine ve Türkçe karşılıklarına göz atabilirsiniz. Bazılarındaki benzerlikler dikkat çekiyor!

• Above the law: Yasanın üstünde
• Across the country: Ülkenin öbür tarafında
• Against the wall: Duvara yaslı
• Among the crowd: Kalabalığın arasında
• Around the corner: Köşenin diğer tarafında
• At home: Evde

Bu kalıplar sadece resmi dilde veya yazıda değil, aynı zamanda konuşma dilinde de son derece yaygın bir şekilde kullanılıyorlar. Bu sebeple prepositional phrase’lerin kullanımı, konuşan kişinin kulağa çok daha doğal gelmesini sağlıyor. Siz de yaygın kullanılan edat tümleçlerini öğrenmeye başlayarak İngilizceyi daha akıcı ve doğal bir şekilde konuşabilirsiniz.

Farklı edat tümleci (prepositional phrase) örneklerine göz atmadan önce konuyla alakalı bir konseptten bahsedelim: Collocation. İngilizcede bazı kelimelerin belirli edatlarla birlikte kullanılmasına collocation deniyor. Bir sıfatla veya bir isimle hangi edatı kullanmanız gerektiğinden emin değilseniz internet üzerinden collocation sözlüklerine göz atarak kelimeyi aratabilirsiniz, bu şekilde neyin hangi edatlarla kullanıldığını daha rahat görebilirsiniz.

“Edat tümleçlerinde zaten edat yok mu, neden böyle bir başlığımız var?” diye kafanız karışmasın, burada demek istediğimiz şey edat tümlecinin anlamını edattan alması. 

Anlamını edatın kendisinden alan edat tümleçleri, genellikle zaman ve mekandan bahsetmek için kullanılıyor. 

Bu şekilde kurulan edat tümleçlerinde anlamı çıkartmak edata bakarak mümkün oluyor, çünkü kalıplaşmış bir anlam yok. Bu sebeple kalıp anlamı ezberlemenize gerek kalmıyor, tek bilmeniz gereken gördüğünüz edatın genelde hangi anlamda kullanıldığı.

Tek yapmanız gereken hangi isimle birlikte hangi edatları kullanabileceğinizi öğrenmek, bunun için de İngilizce edatlar (prepositions) yazımıza göz atmanızı öneririz. 

İşte bazı örnekler:

• In the garden: Bahçede
• At the door: Kapıda
• Under the bridge: Köprünün altında
• Over the hill: Tepenin üstünde
• By the river: Nehrin yanında
• From the kitchen: Mutfaktan
• Into the room: Odanın içine doğru
• Through the window: Pencerenin içinden
• After the party: Partiden sonra

Bir edat tümlecinin anlamını belirleyen asıl öge sıfatı da olabilir. Farklı konseptler arasında bağlantılar kurmak için kullanılan bu yapılarda önemli olan şey hangi sıfatın hangi edatla kullanıldığını öğrenmek. İşte bazı örnekler:

• Angry at the situation: Duruma kızgın
• Excited about the trip: Gezi için heyecanlı
• Keen on playing: Oynamaya hevesli
• Tired of waiting: Beklemekten bıkmış / yorulmuş
• Good at maths: Matematikte iyi
• Bad at sports: Sporda kötü
• Interested in art: Sanata ilgili
• Responsible for the project: Projeden sorumlu
• Similar to her mother: Annesine benzer
• Worried about the future: Gelecekle ilgili kaygılı

Anlamını isimden alan edat tümleçleri (prepositional phrases) de isimle ilgili bir durumdan, zamandan, mekandan veya ismin nesnesinden bahsetmek için kullanılıyor. Bu kalıplarda da önemli olan şey hangi ismin hangi preposition ile birleştiği, yani yazımızın başında bahsettiğimiz collocation kavramı.

İşte bu şekilde kurulan edat tümleçlerine (prepositional phrases) bazı örnekler:

• Love for music: Müzik aşkı
• Need for approval: Onaylanma ihtiyacı
• Desire for knowledge: Bilgi arzusu
• Hatred for injustice: Adaletsizlik nefreti
• Passion for art: Sanat tutkusu
• Reason for delay: Gecikme sebebi
• Capacity for change: Değişim kapasitesi
• Respect for nature: Doğa saygısı
• Thirst for adventure: Macera isteği
• Room for improvement: Gelişim alanı, gelişim için alan
• Hope for peace: Barış umudu
• Quest for truth: Doğruluk arayışı

Edat tümleçlerinin mantığını kavramak İngilizce öğrenenler için başta zorlayıcı bir iş olabiliyor, bu da dil kullanımında bazı hatalara yol açıyor. Edatların yanlış kullanılmasıyla ortaya çıkan bu hatalar anlam değişikliğine veya bazen tamamen anlamsız bir ifade oluşturulmasına sebep oluyor. Bunun sebebi de genellikle bir ifadenin ana dilden İngilizceye doğrudan çevrilmesi oluyor.

Bu yaygın hataları öğrenip anlayarak İngilizce konuşurken aynı duruma düşmekten kolay bir şekilde kaçınabilir, daha etkili bir şekilde iletişim kurabilirsiniz. İşte İngilizcede edat tümleci (prepositional phrase) kullanırken yapılan bazı hatalar:

• Yanlış edat seçimi

Dili öğrenen kişiler kullanması gereken edatın yerine bir başka edat kullanmayı tercih edebiliyor, “confused about” demek yerine “confused with” demek veya “angry at” yerine “angry on” demek gibi. Bu kullanımlar bazen rahat anlaşıldıkları için sorun yaratmasalar da bazı durumlarda anlam değişikliklerine yol açabiliyor.

• Edattan sonra kullanılan kelimelerde hata

Bir edattan sonra gelen fiili yanlış hâliyle kullanmak da sıkça rastlanan bir hata, “interested in learning” yerine “interested in to learn” gibi mesela. Bu konuda daha detaylı bilgi edinmek için gerund infinitive konu anlatımı yazımıza göz atabilirsiniz.

• Kullanılması gereken edatları çıkarmak

Bazen bir edatın kullanılması gereken yerde edat tamamen gözden kaçabiliyor, mesela “listen to me” demek yerine “listen me” veya “wait for me” yerine “wait me” diyebiliyoruz. Bunun en büyük sebebi ise ana dilden İngilizceye çeviri yapmak, çünkü Türkçede “beni dinle” veya “beni bekle” kullanımları gayet doğal fakat İngilizcede aynı anlamı edatlarla veriyoruz.

• Gereksiz edat eklemek

Bazen de edat çıkarmak yerine edat kullanılmayan yere bir edat eklenebiliyor, sadece “discuss” demek yerine “discuss about” demek gibi mesela. 

Peki bu hatalardan kaçınmanın yolları neler? Gelin birkaç önerimizden bahsedelim.

Bu hataları aşabilmenin en büyük yolu bol bol doğal konuşmaya maruz kalarak hangi edatın nasıl kullanıldığını, hangi kelimenin hangi edatları aldığını öğrenmek.

Edatların kendi anlamlarını öğrenmek önemli fakat genellikle kalıp olarak kullanılıyorlar, bu sebeple edat içeren kalıpların dile oturmuş olan anlamlarını öğrenmeye odaklanmak da lazım.

Bunun yanında bariz hatalardan kaçınabilmek için farklı edatların anlam farkına yol açtığı durumlara dikkat etmenizi ve aklınızda tutmanızı öneririz. 

Prepositional phrases konusunu ne kadar anladığınızı görebilmeniz ve eksik noktalarınızı pekiştirebilmeniz için aşağıdaki testimizi çözebilirsiniz. İyi şanslar!

Bu tarz gramer konularını öğrenirken belli bir noktaya kadar ezber yapmak gerekiyor, fakat dil öğrenmenin asıl yolu bol bol konuşmaktan geçiyor. 

Novakid, çocukların İngilizceyi eğlenerek öğrenmelerine olanak tanır. Onların dil gelişimini destekleyen bu eğitim modelini aşağıdaki videoda izleyebilirsiniz: