Sürekli canı sıkılan çocuklarla nasıl ilgilenebilirsiniz?

Can sıkıntısının altında duygusal, çevresel ya da gelişimsel pek çok neden yatıyor olabilir. Ebeveynler olarak bu nedenleri anlamak, doğru yaklaşımı belirlemek açısından önemlidir.

• Aşırı uyarana maruz kalmak

Televizyon, tablet ve telefon gibi cihazlarla uzun süre vakit geçiren çocuklar gerçek hayattaki etkinlikleri sıkıcı bulabilir. Sürekli değişen ekran görüntülerine alışan beyin, daha sade uyaranları yetersiz görür.

• Yetersiz yönlendirme ve oyun eksikliği

Çocuklar bazen ne yapacaklarını bilemediklerinde canlarının sıkıldığını söylerler. Oyun, çocukların dünyayı keşfetmesinin bir yolu olduğundan oyun eksikliği onları boşlukta hissettirebilir. Bu noktada ebeveynlerin rehberliğine ihtiyaç duyabilirler.

• Yaratıcılığın teşvik edilmemesi

Belirli yönergelere ve sınırlara aktivitelerle meşgul olan çocuklar kendi başlarına zaman geçirmekte zorlanabilir. Hayal gücünü kullanma fırsatı bulamayan çocuk, sıkılma duygusuyla boğuşabilir.

• Duygusal ihtiyaçların karşılanmaması

İlgi eksikliği, stres, kaygı ya da aile içi sorunlar çocuklarda huzursuzluk yaratabilir. Bu duyguları ise çoğu zaman can sıkıntısıyla dışa vurabilirler.

• Sosyal etkileşim eksikliği

Yaşıtlarıyla yeterince zaman geçiremeyen çocuklar, oyun ve iletişim ihtiyacını karşılayamadığında sıkılabilir. Sosyal gelişim için gerekli ortamın olmaması, onları yalnız ve mutsuz hissettirebilir.

• Rutinlerin monotonluğu

Her gün aynı aktiviteleri yapmak, çocuklarda heyecan duygusunu azaltır. Keşfetmeye ve değişime açık olan çocuklar, tekrarlayan rutinlerde sıkılabilir.

Şimdi akıllara tek bir soru geliyor: “Canı sıkılan çocukla neler yapabiliriz?”. Aslında farklı yaş gruplarına hitap eden birçok iç mekan ve dış mekan aktivitesi bulunuyor. Bunları, aşağıdaki alt başlıklardan inceleyebilirsiniz!

2-4 yaş arası çocuk aktiviteleri

Aşağıdan 2-4 yaş arasındaki devamlı canı sıkılan çocuklarla yapabileceğiniz iç ve dış mekan aktivitelerine göz atabilirsiniz:

İç mekan aktiviteleri:

• Parmak boyama: Minik parmaklarla birbirinden farklı sanat eserleri ortaya çıkarmalarına yardımcı olmak, bu yaş grubu için en ideal aktivitelerden biridir. Boyalara dokunarak öğrenmelerine, yaratıcılıklarını geliştirmelerine ve dünyayı keşfetmelerine izin verebilirsiniz.
• Bloklarla kule yapma: Yumuşak ve güvenli bloklarla yapılan inşa oyunları, çocukların el-göz koordinasyonunu geliştirir. Aynı zamanda dikkat sürelerini artırmalarına da yardımcı olur. Ebeveyn gözetimi olduğunda bu tarz bir aktivite için lego da güzel bir seçenek.
• Masal okuma: Bu yaş grubundaki çocuklar okuma bilmiyor olabilir. Ancak bu, sizin onlara masallar ve kısa öyküler okumayacağınız anlamına gelmez. Renkli kitaplarla yapılan masal saatleri, çocukların dil gelişimini desteklerken hayal gücünü de besler. Masal sırasında farklı ses tonları ve mimikler kullanmanız da çocuğun ilgisini canlı tutar.

Dış mekan aktiviteleri:

• Parka gitmek: 2-4 yaş grubuna uygun kum havuzu, kaydırak ya da salıncak oyuncaklar minikler için en uygun park oyun alanları arasında. Gerekli güvenlik önlemleri ve ebeveyn denetimi sağladığında bunlar, küçük çocukların can sıkıntısına birebir. 
• Doğa yürüyüşü: Güvenli bir parkurda yapılan doğa yürüyüşleri, çocukların çevre farkındalığını artırır. Ağaçlarla, kuşlarla veya böceklerle etkileşime girerek doğayla bağ kurmalarını sağlar. Bu yaş grubundaki çocuklar çabuk yorulduğundan, kısa bir mesafe seçtiğinizden ve anne kucağı, puset, su gibi materyalleri yanınıza aldığınızdan emin olun.

5-7 yaş arası çocuk aktiviteleri

5-7 yaş arasındaki çocukları nasıl eğlendirebileceğinizi keşfetmek için aşağıdaki maddelere göz atın.

İç mekan aktiviteleri:

• Oyun hamuru ile şekiller yapmak: Oyun hamurları, çocukların el kaslarını, motor becerilerini geliştirir ve yaratıcılıklarını ortaya koymalarına olanak tanır. Bunu yaparken nlara bir tema verip hayal güçlerini kullanarak bir şeyler üretmelerini de isteyebilirsiniz.
• Evde tiyatro yapmak: Kendi senaryonuzu yazıp evde mini tiyatro düzenlemeye ne dersiniz? Çocuğunuzla birlikte evde küçük bir sahne oluşturup rol yapma oyunları oynayabilirsiniz. Bu oyunlar duygularını ifade etmelerini, dil becerilerini geliştirmelerini sağlar ve özgüvenlerini geliştirir. Bunun için kendiniz bir hikaye oluşturmak yerine kısa piyeslerden de faydalanabilirsiniz.
• Bilimsel deneyler gerçekleştirmek: Canı sıkılan çocuklar için en heyecan verici etkinlik de evde bilimsel deneyler yapmak olabilir; özellikle de bilimle yakından ilgili minikler için! Bunun için renk değişimi, köpürme veya manyetizma gibi temel kavramları anlatan eğlenceli ve güvenli deneyler yapabilirsiniz.

Dış mekan aktiviteleri: 

• Bahçede hazine avı: Minik ipuçları ve küçük ödüllerle bir hazine avı düzenlemek çocuklar için oldukça heyecan dolu bir aktivite olacaktır. Bu bir yandan onların mantıklı düşünme kabiliyetini geliştirirken bir yandan da fiziksel olarak aktif kalmalarını sağlar.
• Bisiklet ya da scooter sürme: Güvenli alanlarda bu tarz hareketli oyunlar çocukların enerjilerini atmasına yardımcı olur. Özellikle İstanbul’da yaşıyorsanız Adalar, Kilyos veya Şile gibi rotaları tercih ederek günlük rutinlerinizden uzaklaşmış olursunuz.

8-10 yaş arası çocuk aktiviteleri

8-10 yaş grubundaki canı sıkılan çocukları mutlu etmek için hangi etkinliklere başvurabileceğinize göz atın:

İç mekan aktiviteleri:

• El işi: Özellikle çocuklarınızın sanatsal yönünü ve motor becerilerini teşvik etmek için origami veya örgü gibi el işi aktivitelerine başvurabilirsiniz. Bunlar; çocukların sabretme, problem çözme ve üretme yetilerini de artırır.
• Hikaye yaratmak: Bir konu vererek çocuğunuzdan kendi hikayesini yazmasını isteyebilirsiniz. Daha sonra bu hikayeyi resme dökmesini söyleyerek üretkenliğini daha da artırabilirsiniz.
• Strateji oyunları oynamak: Puzzle, rubik küp ve masa oyunları aracılığıyla çocuğunuzun zihnini uzun bir süre meşgul edebilirsiniz. Böylece hem can sıkıntısına çare bulmuş olursunuz hem de onları rasyonel düşünmeye itersiniz.

Dış mekan aktiviteleri:

• Takım oyunları: Futbol, voleybol ve yakar top gibi birbirinden renkli takım oyunlarıyla çocuğunuzun işbirliğini keşfetmesine yardımcı olabilirsiniz. Bu oyunlar aynı zamanda çocukların sosyalleşmesi için de oldukça faydalı bir aracıdır.
• Fotoğrafçılık: Boş zamanınızı çocuğunuzla birlikte fotoğrafçılık turuna çıkarak da değerlendirebilirsiniz. Bunun için onlara bir fotoğraf makinesi ya da telefon vererek etraftaki ilginç nesneleri fotoğraflamalarını isteyebilirsiniz. Bu etkinlik için doğa, hayvanlar, sokak gibi farklı konseptler seçmek de çocuklar için ilginç bir aktivite haline gelebilir.

11 yaş ve üzeri çocuk aktiviteleri

Son olarak, 11 yaşındaki ve daha büyük çocukların “Canım sıkıldı, ne yapmalıyım?” sorusuna verebileceğimiz cevaplar aşağıdaki gibidir:

İç mekan aktiviteleri:

• Yemek yapmak: Özellikle yemek yapmayı bilmeyen çocuklar için beraber basit bir tarif hazırlamayla başlayabilirsiniz. Zamanla daha zor tarifleri deneyerek onları sorumluluk almaya hazırlayabilirsiniz. Çocuklarla yapabileceğiniz yemek tarifleri için ilgili içeriğimize göz atmayı unutmayın!
• Blog ya da günlük yazma: Çocuklara kendi duygularını, düşüncelerini ifade edebilecekleri bir alan sunmak önemlidir. Unutmayın; yazma alışkanlığı kazanmak, hem duygusal olarak rahatlamanın bir yolu olduğundan hem de dil gelişimine katkı sağladığından oldukça faydalı. Bu aktiviteyi İngilizce yaparak çocukların İngilizcelerini geliştirmelerine de yardımcı olabilirsiniz.
• Çevrimiçi kurslara katılmak: Eğer bir kursa fiziksel olarak katılım sağlayacak vakitleri yoksa ya da onları kursa bırakmakta zorlanıyorsanız, ilgi alanlarına yönelik kısa süreli online atölyeler veya kurslar aracılığıyla kendilerini geliştirmelerini ve meşgul olmalarını da sağlayabilirsiniz.

Dış mekan aktiviteleri:

• Günübirlik geziler: Eğer yeterli zamanınız varsa doğada veya evden uzakta geçirilen zamanla bu yaş grubundaki çocukları unutamayacağı anılarla ödüllendirebilirsiniz. Ateş yakmak, çadır kurmak veya kamp yapmak gibi etkinlikler de onlara ayırdığınız bu değerli zamanı daha da eğlenceli hale getirmek için bir başka fikir.
• Gönüllü etkinliklere katılmak: Hayvan barınaklarına yardım, çevre temizliği veya huzurevinde bir gün gibi etkinlikler çocuklara yardımlaşma bilinci kazandırdığından ve onları topluma katkı sağlamaya yönlendirdiklerinden kendilerini değerli hissetmelerine yol açar. Böyle etkinliklerin çocukların ne kadar duyarlı ve sorumluluk sahibi insanlar haline getirdiğini hatırlatmakta da fayda var.

Novakid, çocuklar için eğitici içerikler sunuyor ve uzman öğretmenlerle birlikte online İngilizce eğitimi veriyor. Siz de çocuğunuz için hemen ücretsiz deneme dersine katılarak, onun İngilizceyi keyifli ve etkileşimli bir ortamda öğrenmesini sağlayabilirsiniz!