Sunum nedir, ne işe yarar? İşte eğitimde sunum yapmanın faydaları ve etkili sunum teknikleri!

Sunum, herhangi bir konuda düzenli ve sistematik bir biçimde bilgi vermek için, genellikle çeşitli teknolojik imkanların da desteği alınarak bir topluluğun önünde yapılan konuşmalardır.

Çeşitli slayt programları kullanmak, anlatılanları görsellerle desteklemek, soru-cevap yoluyla dinleyicilerle etkileşimde bulunmak gibi etkili sunum teknikleri sayesinde eğitim ve öğretim bakımından oldukça verimli bir ortam oluşturulabilir. Elbette bu durum, sunumu öğretmen de yapsa, öğrenciler de yapsa geçerlidir.

Sunumun faydaları nelerdir?

“Sunum nedir?” sorusunun kısa cevabı bu şekilde. Sunum tekniğinin ne olduğunu gördüğümüze göre sırada “Sunum ne işe yarar?” sorusunu cevaplamak geliyor. Bu soruyu, öğrencilerin sunum yapmasının eğitime sağladığı faydalar özelinde ele alacağız. İşte sunum yapmanın öğrenciler için faydaları:

• Aktif iletişim ortamı oluşur: Sunum yapmanın en belirgin faydalarından biri, hareketli ve üretken bir iletişim ortamı oluşturabilmektir. Elbette bunun için sunumu yapan öğrencinin yaratıcı sunum tekniklerinden faydalanması, dinleyicilerin ilgisini toplaması ve onlara sorular sorması gerekir.
• Eleştirel düşünme aktivitesidir: Sunum hazırlamak, çocuklar için eleştirel düşünme aktivitesi olarak da görülebilir. Hem kapsamlı bir sunum hazırlamak için, hem de sunumu yapan kişiye faydalı sorular sorabilmek için kritik düşünce kabiliyetini kullanmak gerekir. 
• Araştırma yapmaya teşvik eder: Geniş çaplı bir arkaplan araştırması yapmak, etkili sunum teknikleri arasında bulunmanın yanı sıra öğrencileri yeni şeyler öğrenmeye teşvik eder. Örneğin yakın zamandaki bilimsel gelişmeler hakkında bir sunum hazırlamak, hem sunumu yapanların hem de dinleyenlerin bu konuda bilgi edinmesini sağlar.
• Geleceğe hazırlar: Sunum tekniği tabii ki de yalnızca okullarda kullanılmaz. Günümüzde birçok işyerinde fikirlerin etkili biçimde aktarılabilmesi için sunum tekniği kullanılmaktadır. Bu da demek oluyor ki öğrencilerin sunum yapması, onları bir bakıma gelecekteki iş hayatlarına da hazırlar.
• Beraberlik sağlanır: Elbette sunum yalnızca tek kişi tarafından yapılacak diye bir şey yok. Eğer öğrenciler gruplar halinde sunum hazırlarsa, sınıfta bir beraberlik ve dayanışma ortamı da sağlanacaktır. Bu bakımdan sunum tekniği, eğitim açısından verimli olmanın yanı sıra aynı zamanda sınıf içi ilişkileri geliştirmekte de oldukça yardımcıdır.

“Sunum nedir?” ve “Sunum ne işe yarar?” sorularına cevaplarımızı verdik ve sunum tekniği hakkında temel bilgileri öğrendik. Şimdi ise biraz daha özele inelim ve öğrencilerin sunum yapmasının tam olarak hangi becerileri geliştirdiğinden bahsedelim. Böylece, ileride bu becerilerin hangisine odaklanmak istediğimize göre yaratıcı sunum tekniklerinden de faydalanabiliriz.

İşte sunum yapmanın öğrencilerde geliştirdiği beceriler:

• Topluluk önünde konuşma: Sunum dendiğinde akla ilk gelen beceri mutlaka bu olacaktır. Sonuçta bir sunumu kendi kendimize yapamayız; daima dinleyiciler gerekir. Çoğu insan bu sebeple sunum yapmaktan çekinebilir, ancak aslına bakarsanız kendimize güvendiğimiz sunum konusu seçip bunun üzerine konuşmak, topluluk önünde konuşma becerisini çok etkili biçimde geliştirir.
• Araştırma ve bilgi okuryazarlığı: Etkili sunum tekniklerinden faydalanabilmek için araştırma yapmamız gerektiğinden bahsetmiştik. Elbette bu, bir yandan araştırma becerilerinin de gelişmesi anlamına geliyor. Sunum konularına dair araştırma yapmak, öğrencilerde kaynak tarama ve makaleleri özetleme gibi temel akademik becerilerin gelişmesini sağlar.
• Sistemli düşünme ve organizasyon: Sunum yapmanın etkili bir eleştirel düşünme aktivitesi olabileceğini söyledik. Buna ek olarak sunum hazırlamak, öğrencilerin sunum konularına dair bilgileri sistemli bir şekilde düzenlemesini ve kolayca takip edilebilir hale getirmesini de gerektirir. Bu da sistemli düşünme becerisinin gelişmesi demektir.
• Zaman yönetimi: Sunum tekniği, çocuklara zaman yönetimini öğretmek için de oldukça etkilidir. Öğrencilerin verilen zaman içinde kapsamlı bir araştırma yapması, bilgileri düzenlemesi ve gerekli materyalleri hazırlaması gerekir. Bu da tabii ki zaman yönetimi becerilerini geliştirecektir.
• İşbirliği: Eğer sunum gruplar halinde yapılırsa, diğer tüm becerilere ek olarak işbirliği yeteneği de gelişecektir. Grup halinde sunum yapması gereken öğrenciler birlikte hareket ederek fikir paylaşımı, görev dağılımı, proje yönetimi gibi oldukça işe yarar becerilerde gelişirler.
• Yaratıcılık: Sunum tekniği, öğrencileri yaratıcı olmaya da teşvik eder. Özellikle de görsel materyallerden yararlanmak ve ilgi çekici slaytlar hazırlamak gibi yaratıcı sunum teknikleri, öğrencilerin bu bakımdan kendilerini geliştirmesi için fırsat oluşturur.

Verdiğimiz bilgiler sayesinde artık hem sunum tekniğini daha yakından tanıyoruz, hem de öğrencilere sunum yaptırmak için birçok sebebimiz var. Ancak elbette her eğitim tekniğini hem artılarıyla hem de etkileriyle ele almamız lazım. Sonuçta tek bir eğitim tekniğiyle her şeyi herkese öğretemeyiz. O halde şimdi, sunum tekniğinin olumlu ve olumsuz yanlarından bahsedelim.

İşte sunum tekniğinin artıları:

• Katılımcı bir öğrenme fırsatıdır: Sunumu yapan ve dinleyen öğrenciler arasında sık sık soru-cevap tarzı etkileşimler olması, herkesin aktif olarak katılabileceği bir öğrenme ortamı oluşturur.
• Gerçek hayatta işe yarar: Önceden de bahsettiğimiz gibi sunum tekniği, iş hayatında da sık sık kullanılır. Ancak buna ek olarak topluluk önünde konuşma, zaman yönetimi, işbirliği gibi öğrencilerin gerçek hayatta kullanabileceği becerileri geliştirir.
• Geri bildirim olanağı sunar: Sunumun ardından hem dinleyicilerden hem de eğitmenlerden geri bildirim alma imkanı, öğrencilerin kendini geliştirebilmesine olanak tanır.
• Çeşitli öğrenme stillerine uygundur: Geniş kapsamlı bir etkinlik olan sunum; kinestetik, görsel, işitsel, okuma/ yazma odaklı gibi çeşitli öğrenim tarzları arasından hepsine bir şekilde hitap edebilir.

Şimdi de sunum tekniğinin olası eksilerini görelim:

• Kaygıya yol açabilir: Bahsettiğimiz üzere, birçok insan topluluk önünde konuşma kaygısı sebebiyle sunum yapmamayı tercih edebilir. Kaygı bozukluğu gibi sorunları olan çocuklar için sunum tekniği iyi bir seçim olmayabilir.
• Zaman alır: Sunum tekniğinin nispeten çok zaman tükettiği de bir gerçek. Her sunum için hazırlama süresine ek olarak, sunumun kendisinin de uzun sürebileceği unutulmamalıdır.
• Eşitsizlik: Her öğrenci, sunum konuları için araştırma yaparken aynı kaynaklara sahip olmayabilir. Bazı sunum konuları, diğerlerine göre çok daha kolay veya zor olabilir. Bu da eşitsizliğe yol açabilir.
• Değerlendirme zorlukları: Değerlendirme imkanı sunum tekniğinin bir avantajı olsa da aynı zamanda bu değerlendirmelerin niteliği de önemlidir. Eğitmenler, zaman kısıtlaması gibi sebeplerle her sunuma yeterince faydalı bir dönüt veremeyebilir.

Buraya kadar sunum tekniğini hem artılarıyla hem de eksileriyle gördük. Bu tekniğin oldukça etkili olmanın yanı sıra üstesinden gelmesi zor kısıtlamalarının olduğunu da fark edebiliyoruz. Ancak bu kısıtlamalar sunum tekniği hakkındaki fikirlerinizi hemen değiştirmesin! Elbette, bu tekniği sınıflarda etkili biçimde kullanmak için yapabileceğimiz şeyler var. İşte birkaç örnek:

• Hazırlanma süresi: Öğrencilere yeterli hazırlanma süresi vermek, onlar için büyük bir avantaj olacaktır. Sunuma hazırlanmak için öğrencilere mümkünse en az bir hafta süre tanıyabilirsiniz.
• Utangaç öğrencilere destek: Sunum yapmaktan fazlasıyla utanan öğrencilere destek olmak için alternatif sunum teknikleri, konuşma rehberliği ve alıştırma seansları gibi yöntemlerden faydalanabilirsiniz.
• Akran değerlendirmesi: Yapılan sunumlara yalnızca eğitmenler yerine dinleyen öğrencilerin de yorum yapmasına izin verin. Akranları tarafından değerlendirilmek, öğrencilerin hitap etmeleri gereken dinleyici kitlesini daha yakından tanımasına ve genel olarak kendilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
• Katılımı teşvik edin: Öğrencileri yalnızca kendi sunumlarına göre değerlendirmektense, dinleyiciyle aktif iletişim kurma ve başka sunumlara sorularla katkıda bulunma gibi etkili sunum tekniklerini de göz önünde bulunduracağınızı söyleyebilirsiniz. Böylece çok daha aktif bir bilgi aktarma ortamı kurabilirsiniz.

İşte eğitimde sunum tekniğine dair sıkça sorulan sorular ve cevapları:

İyi bir sunum yapmanın temel ilkeleri nelerdir?

İyi bir sunum yapmak için etkili sunum tekniklerinden faydalanmak gerekir. Örneğin, anlatılanları görsel materyallerle desteklemek gerekir. Slaytlarda çok fazla yazı bulundurmamak ve görsel olarak ilgi çekici şekilde hazırlamak gerekir. Yalnızca slaytta yazanlar okunmamalı, yorum yapılmalı ve bilgi verilmelidir. Aynı zamanda dinleyicilerle de aktif iletişim kurulmalıdır.

Sunum teknikleri nelerdir?

Sunum teknikleri arasında sunumu giriş-gelişme-sonuç şeklinde hazırlamak, dinleyiciye sorular sorup dönüt almak, ilgi çekici görsel ve animasyonlar hazırlamak, teknolojik cihazlardan yararlanmak gibi uygulamalar bulunmaktadır.

Etkili sunumun adımları nelerdir?

Etkili bir sunum, giriş-gelişme-sonuç yapısı göz önünde bulundurularak hazırlanmalıdır. Kendinden emin ve anlaşılabilir şekilde bu bölümler anlatılmalı ve doğal geçişler sağlanmalıdır. Uygun olan yerlerde dinleyiciye sorular yöneltilmeli ve varsa dinleyicilerin soruları da cevaplanmalıdır.

Eğitimsel sunum nedir?

Eğitimsel sunum, adından da anlaşılabileceği üzere herhangi bir konuda eğitici bilgi verme amaçlı hazırlanan sunumlardır. Genelde bir araştırmanın sonuçlarını paylaşmak, bir tezi savunmak veya bir projeyi tanıtmak gibi amaçlarla hazırlanırlar.

Blogumuzda paylaştığımız yazılar sayesinde çeşitli eğitim teknikleri konusunda merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz. Size doğrudan yardımcı olabileceğimiz bir eğitim alanı ise yabancı dil öğrenimi. 

Çocuğunuzun İngilizce öğrenmesi bir peri masalındaki büyü kadar etkileyici ve sihirli olsun! Novakid, dil öğrenimini büyülü krallıkların arasında geçen bir hikayeye çeviriyor. Aşağıdaki videomuzda bu masal dünyasını izleyin: