Yapay zekâ (AI) kullanarak yazı yazmanın püf noktaları!

Bir yapay zekâya komut vermek için kullanılan kısa, net ve yönlendirici ifadelere AI prompt denir. Prompt olarak adlandırılan bu ifadeler, yapay zekânın ne yapması gerektiğini anlamasını sağlar. Kısaca, prompt’lar bir tür “talimat”, “yönlendirme cümlesi”, “girdi”, “komut” ya da “soru” olarak düşünülebilir.

Özellikle dil modellemeleriyle çalışan yapay zekâlar (örneğin ChatGPT gibi) verilen bu komutlara göre yanıt üretir. Prompt’a ne kadar açık, tutarlı ve amaca uygun bir yönlendirme yaparsanız alacağınız yanıt da o kadar başarılı olur.

• Örnek: Bir ejderha ve bir çocuk hakkında bir hikâye yaz.

Örnekte, yapay zekâdan bir hikâye yazması isteniyor ve hikâyenin konusu da belirtilmiş: ejderha ve çocuk. Bu kısa ve net komut sayesinde yapay zekâ, beklenen çıktıyı oluşturabiliyor. Birazdan bu konu hakkındaki örnekleri detaylandıracağız.

AI prompt’lar sadece yazı yazdırmak için değil; çeviri yapmak, özet çıkarmak, kod yazmak, içerik düzenlemek gibi pek çok farklı amaçla da kullanılabilir. Dolayısıyla nasıl bir sonuç bekleniyorsa, o doğrultuda bir komut verilmesi çok önemli.

Yapay zekâdan etkili sonuçlar almanın en iyi yolu, doğru ve net bir prompt yazmak. Ne kadar açık ve hedefinize yönelik bir komut verirseniz, alacağınız sonuç da o kadar verimli olur. Biraz daha detaylandıralım:

1. Net bir görev verin

Yapay zekâya ne yapmasını istediğinizi açıkça belirtmeniz lazım. Mesela “Bir konu hakkında yazı yaz” yerine, “Hayvanları Koruma Günü hakkında, yalnızca kedi köpeği değil, tüm hayvanları kapsayan bir yazı ödevim var. Bunun için 100 kelimelik bir giriş paragrafı yaz. Cümleler resmî olmasın ve ilkokul seviyesinde olsun.” demek çok daha işlevseldir.

Birkaç kötü ve iyi prompt örneği verelim:

❌İş başvurusu için bir niyet mektubu yaz

✅Ben Uğur. Hacettepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunuyum. İnşaat Mühendisliği alanında İstanbul …’da staj yaptım. Mezun olduktan sonra da … şirketinde 2 yıl Teknik Ofis Mühendisi olarak çalıştım. Bu süreçte Scrum Metodolojisi sertifikası aldım. Şimdi … inşaat firmasına başvuruda bulunacağım. Bu bilgilere dayanarak bana niyet mektubu yaz.

❌Sosyal medya hesabımda paylaşmam için bir içerik fikri bul

✅Veganlık üzerine içerikler ürettiğim … adlı bir Instagram hesabım var. Yeni içerik fikri bulmakta zorlanıyorum. Genelde hayvan hakları, vegan sağlık ve mizah odaklı içerikler üretiyorum. 5-6 sayfalık bir Instagram gönderisi için, çok resmî olmayan yeni içerik fikrine ihtiyacım var.

❌Sağlık hakkında makaleleri listele

✅… dersinin ödevi için karaciğer sağlığı hakkında makalelere ihtiyacım var. En güvenilir makalelerden 5 tanesini listele.

2. Hedefi belirtin

Örneklerden de gördüğünüz üzere prompt’ta yazının kim için yazıldığını, hangi amaçla kullanılacağını söylemek gerek. Böylece çıkan sonuç çok daha iyi olacak.

Amacın net bir şekilde belirtildiği bir örnek daha verecek olursak:

• Örnek: Uyku neden gereklidir sorusuna yönelik, yetişkinler için ikna edici bir paragraf yaz.

Yapay zekâ araçlarının, bir metnin insanlar mı yoksa başka bir yapay zekâ tarafından mı yazıldığını belirleme yeteneği son yıllarda sıkça gündeme geliyor. Ancak bu sistemlerin kesin ve tutarlı sonuçlar vermesi hâlâ mümkün değil. Yani, yapay zekânın yazınızı tespit edip edemeyeceği konusu hâlâ belirsizliklerle dolu.

Bu tür araçlar genellikle metnin yapısını, sözcük tekrarlarını ya da belli kalıpları inceleyerek karar veriyor fakat bu kriterler, AI üretimi olan bir metni kesin olarak tanımlamak için yeterli değil. Özellikle düzenli, akıcı ve sade yazılmış her metin, AI üretimi olarak algılanma riski taşıyabiliyor.

Ayrıca birçok yapay zekâ aracı, insan benzeri dil üretmekte o kadar başarılı hâle geldi ki, AI dedektörlerinin bu metinleri ayırt etmesi gittikçe zorlaşıyor. Hatta bazı insanlar tarafından yazılmış metinler yapay zekâ tarafından üretilmiş gibi algılanabiliyor.

Dolayısıyla, yalnızca bir yapay zekânın cevabına bakarak bir yazının yapay zekâ ürünü olduğu sonucuna varmak pek doğru bir yaklaşım olmaz.

İngilizce öğreniminde yapay zekâ konulu yazımıza göz atmayı unutmayın.

Yapay zekâyla yazı yazarken “Nasıl daha iyi olur?” sorusu kadar önemli bir soru daha var: “Nelerden uzak durmalıyım?” İşte tam bu noktada yapılması ve yapılmaması gerekenler devreye giriyor.

Yapay zekâ ile yazı yazarken yapılması gerekenler:

• Açık ve anlaşılır olun: Yapay zekâya ne kadar net bilgi verirseniz o kadar doğru sonuç üretir.
• Yanıtları gözden geçirin: Gelen metni her zaman kontrol edin; gerekirse düzenleyin veya yeni bir prompt ile geliştirin.
• Kaynak kontrolü yapın: Özellikle bilgi içeren metinlerde yapay zekânın verdiği örneklerden ya da verilerin doğruluğundan emin olun.

Yapay zekâ ile yazı yazarken yapılmaması gerekenler:

• Belirsiz ifadelerle yazmayın: “Bana bir şeyler yaz” gibi genel komutlar genellikle yüzeysel yanıtlarla sonuçlanır.
• Her yazılanı doğru kabul etmeyin: Yapay zekânın dediği her şey doğru değildir. Yazdıklarını mutlaka sorgulayın.
• Üslup ve seviyeyi göz ardı etmeyin: İlkokul öğrencisine yönelik bir metin istiyorsanız, akademik dille gelen cevabı aynı şekilde kullanmamalısınız.
• Kendi katkınızı sıfırlamayın: Unutmayın ki yapay zekâ bir araç, asıl yazar sizsiniz. Bu sebeple yazıya kendi özgünlüğünüzü katmayı ihmal etmeyin.

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, yapay zekâdan çıkan ilk yanıt, son yanıt olmamalı. Bir öğrencinin yazdığı ilk paragrafı kontrol edip düzeltmesi ne kadar doğal bir süreçse, yapay zekâdan çıkan metni düzenlemek de o kadar gerekli. Neden mi?

Yapay zekâ bazen çok iyi fikirler üretse de, detaylarda sorun yaşayabilir. Anlatım bozuklukları, bilgi yanlışları veya okuma seviyesine uymayan cümleler gözden kaçabilir. Bu nedenle yazınızı test etmek ve gerektiğinde yeniden yazdırmak, kaliteli içerik üretmenin olmazsa olmaz aşaması. 

“Yazının son hâli için insan sorumluluğu olmalı ve yazarların düzenlemeleri, orijinal çalışmaları yansıtmalı. Bir diğer deyişle; yapay zekâ teknolojisinin kullanımı insan denetiminde olmalı. Aksi takdirde yapay zekâ, hatalı, eksik ya da ön yargılı çıktılar üretebilir. Sonuçlardan ise yazar sorumludur.” diyor Dil Teknolojileri Uzmanı Dr. Aylin Erdem.

Peki bunun için neler yapabilirsiniz?

• Yeniden yazdırın: İlk cevaptan memnun kalmadığınızda “Bunu daha kısa/uzun/hikâyeleştirilmiş bir şekilde tekrar yazar mısın?” gibi komutlarla daha uygun bir metin elde edebilirsiniz.
• Farklı biçimlerde test edin: Aynı prompt’u küçük değişikliklerle tekrar yazdırarak en iyi versiyonu seçebilirsiniz.
• Geri bildirim verin: “Bu çok karmaşık oldu, daha basit hâle getir.” gibi geri bildirim içeren ifadelerle yapay zekâdan daha iyi sonuçlar alabilirsiniz.
• Dil bilgisi ve tutarlılığı kontrol edin: Metnin sonunda yazım hatası, anlatım bozukluğu veya konudan sapma olup olmadığını mutlaka inceleyin.

Örneklendirelim:

İlk prompt: Çocuklar için, yanardağları anlatan bir paragraf yaz.

Eğer yanıt çok teknikse:

2. prompt: Paragrafı daha basit kelimelerle ve eğlenceli bir dille yeniden yaz.

Yazımızın başından beri anlattıklarımızdan ve verdiğimiz örneklerden anlayacağınız üzere; yapay zekâ tek başına bir yazma aracı olamaz. Her zaman sizin dokunuşlar katmanız gerek.

İşte yapay zekâ ile yazma konusunda en sık sorulan sorular ve cevapları!

Bir yazıyı yapay zekânın yazdığını nasıl anlarız?

Bir yazının yapay zekâ tarafından yazılıp yazılmadığını anlamak için özel olarak geliştirilmiş “AI içerik dedektörleri” kullanılabilir ancak bu araçların kesin sonuç vermediği, insan eliyle yazılmış içerikleri bile bazen AI üretimi sanabildiği unutulmamalı.

Yapay zekâ neleri yapabilir?

Yapay zekâ; metin yazma, özet çıkarma, dil çevirisi, içerik düzenleme, kod yazımı, fikir üretme, veri analizi gibi çok çeşitli görevlerde kullanılabilir.

Yazı yazma becerileri yapay zekâ ile desteklenebilir ama asıl gelişim; dilin temellerini öğrenerek, yaratıcı düşünerek ve iletişim kurarak sağlanır. Novakid’de çocuklar, tam da bu becerileri geliştirecek eğlenceli ve konuşma odaklı İngilizce derslerle buluşuyor.

Siz de Novakid’in eğlenceli ve iletişim odaklı yöntemlerini keşfetmek isterseniz, çocuklar için İngilizce derslerine göz atabilir, ilk deneme dersinizi ücretsiz alabilirsiniz.

Ayrıca bire bir derslerimizde uyguladığımız etkili yöntemimize aşağıdaki videodan ulaşabilirsiniz: