İngilizce düzensiz fiiller hakkında bilmeniz gereken her şey: Liste, test, taktikler!

İngilizcede düzensiz fiiller, ikinci ve üçüncü hâllerinde sonuna “-ed” alma kuralına uymayan, farklı şekillerde karşımıza çıkan istisnai fiillerdir. 

Düzenli fiilleri past tense veya perfect tense ile kullanmamız gerektiğinde sonlarına “-ed” getirerek istediğimiz yapıyı elde edebiliyoruz, fakat bir düzensiz fiil söz konusu olduğunda bu İngilizce fiillerin 2. ve 3. hâllerini ezberlememiz gerekiyor.

Neyse ki düzensiz fiilleri ezberlerken çok fazla sorun yaşamayacaksınız, çünkü bu fiiller İngilizcenin en sık kullanılan fiilleri. Bunun yanında birçoğu aynı şekilde düzensizleşiyor, bunu da kelimelere aşina oldukça daha iyi kavrayabilirsiniz. Şimdi dilerseniz birbirine benzeyen bazı düzensiz fiilleri gruplaştıralım, ne dersiniz?

Düzensiz fiilleri kendi arasında birkaç farklı gruba ayırabiliriz. Bu gruplandırma çok kesin olmasa da bazı şeyleri kafanızda oturtmanıza yardımcı olacaktır.

Sesli harf değiştirenler

Düzensiz fiiller arasında dikkat çeken gruplardan bir tanesi, ortadaki sesli harfte değişim gözlemlediğimiz kelimeler.

Buna örnek olarak “şarkı söylemek” anlamına gelen “sing” fiilini gösterebiliriz. Bu fiilin ikinci hâli “sang,” üçüncü hâli ise “sung.”

Aynı şekilde “bir sesin çalması / bir sesi çaldırmak” anlamına gelen “ring” fiilinin ikinci hâlini “rang,” üçüncü hâlini ise “rung” olarak görüyoruz.

Yazılışı değişmeyenler

Bazı düzensiz fiillerin ikinci ve üçüncü hâllerinde yazılışı hiç değişmeyebiliyor. Bunların bazılarının yazılışı değişmese de okunuşları değişebiliyor.

Buna örnek olarak “okumak” anlamına gelen “read” fiilini gösterebiliriz. Bu fiilin ikinci ve üçüncü hâli de “read” diye yazılıyor. Fakat birinci hâli “riid” diye okunurken ikinci ve üçüncü hâlleri “red” diye okunuyor.

Bunun yanında “put,” “cut,” “hit,” “set” gibi bazı kısa düzensiz fiillerin yazılışı da okunuşu da ikinci ve üçüncü hâllerde değişmiyor.

Tamamen düzensiz olanlar

Düzensiz fiillerin kimisi de hiç tahmin edilemeyecek şekilde gösteriyor kendini. 

Bunun örneklerinden bir tanesi sıklıkla kullandığımız, “gitmek” anlamına gelen “go” fiili. Bu fiilin ikinci hâli “went,” üçüncü hâli ise “gone.”

“Olmak” anlamına gelen “to be” fiilinin de ikinci hâlde “was/were,” üçüncü hâlde ise “been” olduğunu görüyoruz.

“-ought” ile bitenler

Bazı fiillerin ikinci ve üçüncü hâllerinde “-ought” ile bittiklerini görebiliyoruz. 

Bunlardan bir tanesi, “satın almak” anlamına gelen “buy” fiili. Bu fiil, ikinci ve üçüncü hâlinde “bought” olarak karşımıza çıkıyor.

Irregular verbs konusuna çalışırken yapabileceğimiz en iyi şey fiilleri öğrenirken aynı anda İngilizce fiillerin 2. ve 3. hallerini öğrenmek. Fakat bunu daha önceden yapmadıysanız aşağıdaki listeden düzensiz fiillere göz atabilir, onları ezberlemeye çalışabilirsiniz.

Sizler için hazırladığımız Ücretsiz İndirilebilir Düzensiz Fiiller Listesi PDF’si ile bu fiillerin düzenli olmayan çekimlerini kolayca öğrenebilirsiniz. Bu PDF içerisinde düzensiz fiillerin düzenli çekimleri ve anlamları yer almaktadır.

Düzensiz Fiiller Listesi PDF’sini indirmek için aşağıdaki düğmeye tıklayın:

Bu fiilleri, anlamlarını, farklı hâllerini öğrendik diyelim. Peki bunları nasıl kullanacağız? Basitçe anlatalım.

Kelimelerin 2. hâli nerelerde kullanılır?

Öncelikle ikinci hâllerden bahsedelim isterseniz. Fiilin ikinci hâlinden sadece simple past tense, yani basit geçmiş zaman kullanırken yararlanıyoruz. Bu gramer yapısı hakkında detaylı bilgi için ilgili yazımıza göz atabilirsiniz.

Örnek: I did my homework before starting to play video games with my friends. (Arkadaşlarımla video oyunları oynamaya başlamadan önce ödevimi yaptım.)

Fiillerin 3. hâli İngilizcede nerelerde kullanılır?

Fiilin üçüncü hâli ise farklı kullanım alanlarına sahip. 

Bunlardan bir tanesi perfect yapılar. Past perfect, present perfect veya future perfect yapılarında fiili üçüncü hâlinde kullanıyoruz. Yardımcı “Have” fiilini öznemize ve zamana göre çekimledikten sonra cümlemizin ana fiilinin üçüncü hâlini getiriyoruz.

Örnek: I’ve made a cake for you, come eat it! (Sana pasta yaptım, gel de ye!)

Fiilin üçüncü hâlini kullandığımız bir diğer senaryo ise edilgen çatılı, yani passive voice içeren cümleler. Cümlenin nesnesini özne hâline getirdiğimiz bu yapıda önce yardımcı fiil “be”yi çekimliyor, sonrasında ise asıl fiilimizi üçüncü hâlinde kullanıyoruz. Edilgen çatıyla ilgili daha detaylı bilgi için ilgili içeriğimize göz atabilirsiniz.

Örnek: Oh no, our television is stolen! (Olamaz, televizyonumuz çalındı!)

Bazı düzensiz fiillerin üçüncü hâli, onları sıfat fiil yapmak için de kullanılabiliyor. “Participle” adı verdiğimiz bu kullanımı aşağıdaki şekilde örnekleyelim:

Kırmak anlamına gelen “Break” kelimesini ele alalım. Bu fiilin üçüncü hâli “Broken.” Bu hâlini bir sıfat olarak kullanıp başka bir isimle birleştirebiliyoruz – mesela “kırık bardak” anlamına gelen “broken glass” gibi. 

Örnek: That’s a lost game, we cannot win it anymore. (Bu kaybedilmiş bir oyun, artık kazanamayız.)

Düzensiz fiilleri öğrenirken birçok öğrenci ilk aşamalarda aynı hataları yapabiliyor. Bu hatalardan bazılarını derledik, aşağıdaki örnek hatalara bakıp verdiğimiz önerilerle bunlardan kaçınabilirsiniz.

Fakat hata yapmaktan korkmak sizi konuşmaktan soğutmasın, çünkü önemli olan hatalı olduğunuzu bilseniz bile konuşarak alışmak. Önceliği pratik yapmaya verin, dil bilgisi kendiliğinden zamanla gelişecektir. Hata yapmaktan korkmayın!

Düzenli fiil gibi kullanmak

Genellikle ikinci hâllerinde değişim göstermeyen fiilleri kullanırken kafası karışan öğrenciler, fiile “-ed” takısı ekleyebiliyor. Örneğin “Parmağımı kestim.” demek isterseniz “I cut my finger.” demeniz yeterli olacaktır, çünkü “cut” fiili zaten 2. ve 3. hâlde değişmiyor. Fakat bunun yerine “I cutted my finger.” demeniz dil bilgisi açısından yanlış olacaktır.

Bu hatadan kaçınabilmek için hangi fiillerin düzensiz, hangi fiillerin düzenli olduğunu iyi hatırlamanız gerek – bunu yapabilmek için de dili sürekli kullanmak, dile maruz kalmak gerek. 

Olumsuz / soru olan past simple tense ile 2. hâl kullanmak

Past simple tense ile olumsuz fiil cümlesi kurarken yardımcı fiil olan “did” kelimesine “not” takısını ekliyoruz. Bunu yaptığımız için asıl fiilimizi tekrardan ikinci hâlde kullanmamıza gerek kalmıyor, çünkü yardımcı fiilimiz olan “did” zaten “do” fiilinin ikinci hâli.

Bu hatadan kaçınmak için “didn’t” kelimesinin zaten geçmiş zaman anlamını verdiğini aklınızdan çıkarmayın. Soru cümlelerinde de aynı mantık işliyor, en başta zaten “did” kelimesini kullandığımız için bir daha ikinci hâl kullanmamıza gerek yok.

Online testi kullanarak, ne kadar Irregular Verbs konusunda bilgi sahibi olduğunuzu görebilirsiniz. Bu test, hangi konuları tekrar gözden geçirmeniz gerektiğini belirlemenize yardımcı olacaktır.

İçeriğimizden faydalandıysanız blog kategorimizdeki diğer yazılara da göz atmayı unutmayın. Çocuğunuz için bir İngilizce kursu arıyorsanız da çocuklara İngilizce dersi verdiğimiz Novakid’deki programlarımıza bir bakın – üstelik ilk deneme dersi tamamen ücretsiz!