- Hece (syllable) nedir?
- İngilizcede “spelling” nedir?
- İngilizce hece türleri
- İngilizcede heceleme nasıl yapılır?
- İngilizce heceleme: Test!
- Sıkça sorulan sorular
- Novakid’le tanışın!
Bir kelimenin ses bakımından bölünebilen en küçük parçalarını oluşturan heceler, İngilizce öğrenirken önemli bir rol oynuyor. Her İngilizce sözcük en az bir hece içeriyor ve bu heceler farklı türlerde karşımıza çıkıyor.
Bu içeriğimizde; hece nedir öğrenip İngilizcedeki hece türlerini örneklerle açıklayacağız, aralarındaki farkları ortaya koyacağız ve hecelemenin nasıl yapıldığını keşfedeceğiz. Hazırsanız hemen başlayalım!
Hece (syllable) nedir?
Hece veya seslem; kelimeleri oluşturan, en küçük birimi harf olan ve ağzın tek hareketinde sarf edilebilen ses modeline deniyor. Her hecede mutlaka bir ünlü harf bulunuyor.
Örneğin İngilizcede blanket (battaniye) kelimesinin iki hecesi var: blan+ket.
İngilizcedeki hece türlerine geçmeden önce, “spelling” ve “syllable” konularının farkına açıklık getirelim.
İngilizcede “spelling” nedir?
Spelling terimi, Türkçede fazla kullanmadığından kimi zaman heceleme olarak düşünülebiliyor ancak bildiğimiz heceleme ile pek bir ilgisi yok.
Spelling, bir sözcüğü harflerine ayırarak söylemeye deniyor. Amerika’da “Spelling Bee” adında yarışmaları bile yapılan spelling, ana dili İngilizce olan kişilerin dahi kafasını karıştırabiliyor.
- Örnek: Flower → F-L-O-W-E-R (ef-el-o-dabılyu-i-ar)
- Örnek: Elephant → E-L-E-P-H-A-N-T (i-el-i-pi-eyç-ey-en-ti)
- Örnek: Kate → K-A-T-E (key-ey-ti-i)
Gördüğünüz üzere spelling’te sadece harfleri ayırıyoruz ve her bir harfin okunuşunu söylüyoruz. Siz de kendi isminizi spell’lemeyi deneyebilirsiniz!
İngilizce hece türleri
İngilizcede toplam altı farklı hece türü bulunuyor. Bu hece türlerini tanımamız önemli çünkü hem kelimelerin doğru telaffuz edilmesini sağlıyorlar hem de okuma-anlama ve yazım becerilerimizin gelişmesine katkıda bulunuyorlar.
Her hece tipi, kendine özgü bir yapı içeriyor ve sözcüğün sesini belirlemede önemli bir rol oynuyor. Şimdi bu altı hece türünü örneklerle birlikte daha yakından inceleyelim:
1. Kapalı hece (Closed syllable)
İngilizcede en yaygın görülen hece türlerinden biri olan kapalı heceler, tek bir ünlü harf içeriyor ve bir ünsüz harfle sona eriyor. Bu yapı, ünlü harfin kısa sesle okunmasına neden oluyor.
- Örnek: cat (kedi) → “a” kısa okunuyor. (ket – /kæt/)
- Örnek: bed (yatak) → “e” kısa ses veriyor. (bed – /bed/)
- Örnek: stop (durmak) → “o” kısa okunuyor. (stap – /stɒp/)
Bu tür heceler, özellikle tek heceli kısa kelimelerde sıkça görülüyor.
2. Açık hece (Open syllable)
Açık heceler, bir ünlü harf ile bitiyor ve bu hecedeki ünlü harf uzun okunuyor. Yani hece sonunda ünsüz bir harf olmuyor.
- Örnek: he (o – erkek) → “e” harfi uzun okunuyor. (hii – /hi:/)
- Örnek: go (gitmek) → “o” net ve uzun okunuyor. (gou – /ɡoʊ/)
she (o – kadın), no (hayır), my (benim) gibi kısa kelimeler de açık hece örnekleri arasında.
Ayrıca iki heceli kelimelerde de görülüyor: ba-by (bebek), ti-ger (kaplan), mu-sic (müzik)…
Örneğin baby (bebek), “bey-bii” (/ˈbeɪ.bi/) şeklinde, “by” uzun olarak okunuyor.
3. Ünlü-sessiz-e hecesi (Vowel-consonant-e / VCE)
Bu tür heceler, bir ünlü harf ardından bir ünsüz harf ve en sonda ünsüz bir “e” harfi içeriyor. Sonundaki “e” harfi okunmuyor ama önündeki ünlünün uzun okunmasını sağlıyor. Bu nedenle “sihirli e” (magic-e) olarak da adlandırılıyor.
- Örnek: make (yapmak) → “a” uzun okunuyor. (meyk – /meɪk/)
- Örnek: bike (bisiklet) → “i” uzun okunuyor. (bayk – /baɪk/)
home (ev), cake (pasta), time (zaman), cube (küp)…
Bu yapı sayesinde kelimenin anlamı ve okunuşu tamamen değişebiliyor.
- Örnek: cap (kep – /kæp/) (şapka) → kapalı hece
- Örnek: cape (keyp – /keɪp/) (pelerin) → VCE hecesi.
4. R-kontrollü hece (R-controlled syllable)
İngilizcedeki bu hece türü, bir ünlü harften hemen sonra gelen “r” harfi ile oluşuyor. Buradaki “r” harfi, ünlünün normal sesini değiştiriyor ve kendiyle birlikte yeni bir ses ortaya çıkarıyor. Bu nedenle bu tür hecelere “r tarafından kontrol edilen hece” deniyor.
- Örnek: car (araba) → “a” normalden daha uzun okunuyor. (kaar – /kɑːr/)
- Örnek: bird (kuş) → “i” harfi “r” ile birleşerek farklı bir ses oluşturuyor. (börd – /bɜːrd/)
fur (kürk), her (onun – kadın), corn (mısır), term (dönem)…
Bu tür hecelerdeki “r”, sözcüğe baskın bir ses veriyor ve genellikle vurgu bu hece üzerinde yoğunlaşıyor.
5. Çift ünlü hecesi (Diphthong syllable)
Çift ünlü heceler, iki ünlü harfin birleşerek tek ama karmaşık bir ses oluşturduğu yapılar. İngilizcede bu tür sesler, “diftong” olarak da biliniyorlar.
Yaygın diftonglar: oi, oy, ou, ow, ea, ie, au
- Örnek: coin (madeni para) → “oi” birlikte tek bir ses çıkarıyor. (koyn – /kɔɪn/)
house (ev), mouse (fare), toy (oyuncak), loud (yüksek sesli), break (kırmak), boil (kaynamak), cloud (bulut)…
6. Ünsüz harf+le hecesi (Consonant-le syllable)
Bu heceler, çok heceli kelimelerin sonunda yer alıyor. Yapı olarak bir ünsüz harfi takip eden “le” ile biten hecelerle oluşuyor. Sonundaki “e” harfi okunmuyor, yalnızca “l” sesi duyuluyor. Bu tür heceler, genellikle diğer hecelerden ayrılarak tek başına telaffuz ediliyor.
- Örnek: apple (elma) → “le”, “ıl” şeklinde okunuyor. (epıl – /ˈæp.əl/)
- Örnek: table (masa) → “le”, “ıl” olarak okunuyor. (teybıl – (/ˈteɪ.bəl/)
table (masa), circle (daire), bottle (şişe), little (küçük), puzzle (yapboz), candle (mum), simple (basit), jungle (orman)…
İngilizcede heceleme nasıl yapılır?
İngilizcede asıl heceleme süreci “syllabication” olarak adlandırılıyor. Bu kavram, Türkçede bildiğimiz hecelemeye çok benziyor. Türkçede kelimeleri hecelerine ayırırken genellikle ağzımızın her açılışını ya da kelimelerdeki ünlü sesleri takip ediyoruz. İngilizcede de benzer bir yöntem izleniyor ama bazı farklılıklar var.
Öncelikle harflerden çok seslere odaklanmamız gerekiyor çünkü İngilizce, yazıldığı gibi okunmayan bir dil olduğu için, doğru heceleme yapmak için önce kelimenin telaffuzuna bakmak gerek. Örneğin, team (takım) kelimesinde iki ünlü harf yer alıyor gibi görünse de, bu kelime aslında uzun bir “i” sesiyle (tiim – /ti:m/) okunuyor. Bu nedenle “team” kelimesi, sadece tek bir heceden oluşuyor.
Ayrıca ek ve kök yapılarına dikkat etmek gerekiyor. Bir sözcüğe ek geldiğinde, genellikle yeni bir hece de ekleniyor. Mesela, “-ing” eki her zaman ayrı bir hece olarak yer alıyor. Aynı şekilde “-less”, “pre-”, “un-”, “mis-” gibi ön ve son ekler (prefixes and suffixes) de kendi başlarına birer hece oluşturuyor.
Birlikte telaffuz edilen ünsüz kümeleri ise ayırmıyoruz. Örnek verecek olursak “understand” (anlamak) kelimesini hecelerine ayırırken “un-der-stand” şeklinde bölüyoruz. Burada “stand” hecesinde yer alan “st” ve “nd” seslerini ayrı düşünmüyoruz çünkü birlikte okunuyorlar.
Genellikle iki ünsüz harf arasında kalan bir ünlü, tek bir heceyi ifade ediyor. Mesela how-led (uludu) kelimesi bu kurala uygun şekilde heceleniyor. “l” ve “d” sessizleri arasında yer alan “e” harfi, o hecenin merkezini oluşturuyor.
Bazı kelimelerde birden fazla ünlü yan yana gelse de her zaman birleşik bir ses üretmiyor. Eğer bu ünlüler ayrı ayrı telaffuz ediliyorsa, her biri ayrı bir hece olarak değerlendiriliyor. Örneğin di-a-logue (diyalog) kelimesinde ortadaki “a” sesi açıkça duyuluyor ve bu da onu ayrı bir hece hâline getiriyor.
İngilizce heceleme: Test!
Şimdi İngilizcede heceleme konusunda öğrendiklerimizi bir testle pekiştirelim!
Sıkça sorulan sorular
İşte İngilizce heceleme hakkında sıkça sorulan sorular ve cevapları!
İngilizce hece tipleri nelerdir?
İngilizce hece tipleri “kapalı hece (closed syllable), açık hece (open syllable), ünlü-sessiz-e hecesi (vowel-consonant-e / VCE), r-kontrollü hece (r-controlled syllable), çift ünlü hecesi (diphthong syllable), ünsüz harf+le hecesi (consonant-le syllable)” olarak altıya ayrılıyor.
İngilizce kelimelerin kaç heceli olduğunu nasıl anlarız?
İngilizce kelimelerin kaç heceden oluştuğunu anlamak için kelimenin telaffuzuna odaklanmak gerekiyor; her ağız açılışı ya da duyulan her ayrı ses bir heceyi temsil ediyor. Yani yazılış yerine söylenişe dikkat etmek lazım.
Novakid’le tanışın!
Etkili bir dil öğrenimi için İngilizcedeki kuralları bilmek önemli ancak en önemlisi, dili yaşamak. Çocuğunuzun İngilizceyi öğrenirken dilbilgisi kurallarını ezberlemesini değil, interaktif yöntemleri keşfetmesini istiyorsanız Novakid, aradığınız yer olabilir! Akranlarıyla iletişim kurarak hem eğlenceli hem eğitici bir eğitim alması için İngilizce derslerine göz atarak siz de aramıza katılabilirsiniz.
Ayrıca birebir derslerimizde uyguladığımız etkili yöntemimize aşağıdaki videodan ulaşabilirsiniz:
Çocuğunuzun dili yaşayarak keşfetmesi için ilk deneme dersi tamamen ücretsiz bir şekilde alabilirsiniz!