İngilizce present perfect tense konu anlatımı: Örnekler, tablo ve gramer kuralları!

Present perfect tense, geçmişte tamamlanmış olmasına rağmen etkisi hâlâ süren veya gerçekleştiği zaman önemli olmayan olayları anlatmak için kullanılan zamandır.

Present perfect tense’in geçmiş zamandan (past simple) farkı şudur: Past simple kullanırken cümlenin içinde “yesterday”, “an hour ago” gibi belirli bir geçmiş zaman belirteci bulunur. Present perfect tense ise geçmişte belli bir anda yaşanan bir olaydan bahsederken kullanılmadığı için daha farklı belirteçlere sahiptir.

Present perfect tense ile cümle kurarken önce özne, ardından “have / has” yardımcı fiili ve sonrasındaysa fiilin üçüncü hâli kullanılıyor. 

Örnek: I have cleaned the room. (Odayı temizledim.)

Soru cümlelerinde ise yardımcı fiil asıl fiilden önce geliyor.

Örnek: Haven’t you cleaned the room? (Odayı temizlemedin mi?)

Kullanılan yardımcı fiil ise özneye göre seçiliyor. Eğer cümlenin öznesi “he”, “she”, “it”ten biriyse, yani tekilse “has” kullanıyoruz. “I”, “you”, “we”, “they” ise “have” yardımcı fiilini kullanıyoruz.

Örnek: Ayşe has completed her homework. (Ayşe ödevini bitirdi.)

Örnek: They have eaten already. (Onlar zaten yediler.)

Present perfect tense yapısının farklı cümle türleriyle ve öznelerle kullanımına aşağıdaki tablodan göz atabilirsiniz.

İngilizcede yakın geçmiş zamanın kullanım yöntemi bu şekildeydi. Fakat daha önce söylediğimiz gibi, bu kipin Türkçede tam bir karşılığı olmadığı için kullanım alanları kafa karıştırabiliyor. Bu sebeple present perfect tense kipini nerelerde kullanabileceğinizi sizler için listeledik.

Etkisi devam eden olaylardan bahsetmek

Yakın geçmiş zamanın belki de en yaygın kullanım alanı, geçmişte gerçekleşmesine rağmen etkisi hâlâ devam eden olaylardan bahsetmek. Gelin bunu örneklerle açıklayalım.

• I have done the cleaning. (Temizlik yaptım.)

Bu örnekte temizliğin etkisi hâlâ devam ediyor, yani ev hâlâ pis değil. Bu sebeple present perfect tense tercih edilmiş. Eğer “I did the cleaning yesterday.” yani “Dün temizlik yaptım.” denseydi evin pis olup olmadığını bilmiyor olacaktık. 

• He has gone to Antalya for holiday. (O, tatil için Antalya’ya gitti.)

Bu cümleden ise Antalya’ya giden kişinin hâlâ Antalya’da olduğunu, eyleminin etkisinin sürdüğünü anlıyoruz. “Been” ve “gone” arasındaki fark hakkında detaylı bilgi için ilgili yazımıza göz atın!

Tamamlanmamış veya yeni tamamlanmış olaylardan bahsetmek

Gerçekleşme aşamasında olan, henüz tamamen bitmeyen olaylardan bahsederken de yakın geçmiş zaman kipini tercih ederiz. Bu kullanıma aynı zamanda henüz bitirilen olayları da eklemek mümkün.

• I haven’t started doing my homework yet. (Henüz ödevimi yapmaya başlamadım.)

Bu örnekteki cümleyi kuran kişi, henüz “ödevine başlama” işlemini tamamlamamış. Bu sebeple present perfect tense tercih ediliyor.

• They haven’t finished cooking. (Yemek yapmayı bitirmediler.)

Bu cümleden ise bahsedilen kişilerin yemek yaptığını, fakat henüz bitirmediklerini anlıyoruz.

• She has just completed her puzzle! (Yapbozunu şimdi bitirdi!)

Bu örneğin ise yapbozun tamamlandıktan hemen sonra söylendiğini gözlemleyebiliriz. Yani iş henüz bitmiş, üzerinden fazla vakit geçmemiş.

Present perfect kipini öğrenirken dikkat edilmesi gereken noktalardan bir tanesi de “since” ve “for” edatlarıdır.

İkisi de bir olayın ne zamandan beri yapıldığını belirtmek için kullanılır, fakat aralarında bir kullanım farkı vardır.

Since ile kesin bir tarihten bahsederken for ile geçen süreden bahsederiz.

Örneklerle anlayalım:

• I’ve been a teacher for ten years. (On yıldır öğretmenim.)
• I’ve been a teacher since 2012. (2012’den beri öğretmenim.)

İki cümle de anlamsal olarak aynı şeyi ifade etmekte, fakat farklı yapılarla kurulmuş.

Kısacası:

• “For” edatı, “…dır” anlamına gelir.
• “Since” edatı, “…den beri” anlamına gelir.

“Since” ve “for” edatlarıyla ilgili daha detaylı bilgi için ilgili yazımıza göz atın!

Present perfect tense ile kullanılan birçok zaman zarfı bulunuyor. Haydi öğrenelim!

• Yet: Henüz

“Yet” kelimesi, genellikle olumsuz cümlelerde ve soru cümlelerinde kullanılır. 

Örnek: I haven’t done my homework yet. (Ödevimi henüz yapmadım.)

• Already: Zaten

“Zaten” anlamına gelen “already” kelimesi, Türkçeye benzer bir şekilde kullanılır. 

Örnek: She has already eaten her chicken. (O, tavuğunu çoktan yedi.)

• Just: Şimdi, daha yeni

“Just” kelimesi, bir olayın daha yeni, henüz gerçekleştiğini ifade eder.

Örnek: I have just left home. (Evden daha yeni çıktım.)

• Recently: Son zamanlarda

“Recently” kelimesi, cümleye “şu sıralar,” “son zamanlarda” gibi bir anlam katar.

Örnek: I have recently watched a lot of movies. (Son zamanlarda bir sürü film izledim.)

• Ever: Hiç

 “Ever” kelimesi, soru cümlelerinde veya olumsuz cümlelerde “hiç” anlamında kullanılır.

Örnek: Have you ever been to London? (Hiç Londra’ya gittin mi?)
Örnek: I haven’t ever eaten pizza. (Hiç pizza yemedim.)

• Never: Asla, hiç

 “Never” kelimesi, “hiçbir zaman, asla” anlamına gelir ve olumlu bir cümleyi olumsuz hale getirir. Soru cümlelerinde ve olumsuz cümlelerde kullanılmaz. Olumsuzluk kelimesi olan “not” ile aynı anlama geldiği için aynı cümlede kullanılmaz.

 Örnek: I have never tried sushi. (Hiç suşi denemedim.)

İki kipin de kullanım alanı belli olsa da bazı durumlarda karışıklık gerçekleşebiliyor. Bu sebeple present perfect tense ve past tense kiplerini ayırt edebilmeniz bu tüyoları kullanabilirsiniz.

Eylem tamamen bittiyse past tense kullanılır. Bir iş geçmişte yapılmış olsa bile tamamlandıysa, şimdiye kadar süren bir etkisi yoksa present perfect tense değil, past tense kullanırız.

Belli bir tarih varsa past tense kullanılır. Eğer cümlenin içinde “in 2012,” (2012’de) “5 years ago” (5 yıl önce) gibi belli bir tarih belirten kalıplar varsa past tense kullanmalısınız. Bu tarz kesin zamanların yokluğu, present perfect tense kullanılması gerektiğini gösterir.

Bir süreçten bahsediliyorsa present perfect tense kullanılır. Geçmişte belli bir tarihte bitmiş olaydan ziyade etkisi bugüne uzanan bir şeyden bahsediliyorsa, present perfect tense kullanmalısınız. 

Olumlu present perfect tense cümle örnekleri

• I have bought a new phone. (Yeni bir telefon aldım.)
• She has traveled to Italy. (O, İtalya’ya seyahat etti.)
• We have played basketball today. (Bugün basketbol oynadık.)
• He has cooked dinner for his family. (O, ailesi için akşam yemeği pişirdi.)
• They have started a new project. (Onlar yeni bir projeye başladılar.)

Olumsuz present perfect tense cümle örnekleri

• I have not finished my book. (Kitabımı bitirmedim.)
• He has not cleaned his room. (O, odasını temizlemedi.)
• We have not watched that series. (O diziyi izlemedik.)
• She has not visited the museum. (O, müzeyi ziyaret etmedi.)
• They have not played the piano. (Onlar piyano çalmadılar.)

Present perfect tense olumlu soru cümlesi örnekleri

• Have you eaten breakfast yet? (Kahvaltı yaptın mı?)
• Have we met before? (Biz daha önce tanıştık mı?)
• Has she called you today? (O, seni bugün aradı mı?)
• Have they opened the new shop? (Onlar yeni dükkânı açtılar mı?)
• Has he finished his homework? (O, ödevini bitirdi mi?)

Present perfect tense olumsuz soru cümlesi örnekleri

• Haven’t you studied for the test? (Sınava çalışmadın mı?)
• Hasn’t she tried sushi before? (O, daha önce hiç suşi denemedi mi?)
• Haven’t we discussed this already? (Bunu zaten konuşmadık mı?)
• Hasn’t he seen that movie yet? (O, o filmi hâlâ izlemedi mi?)
• Haven’t they left the house? (Onlar evden çıkmadılar mı?)

Çocukların present perfect tense gibi gramer konularını kitaplara ve kurallara gömülmeden, İngilizceyi doğal bir şekilde konuşarak anlaması için Novakid’de uzman öğretmenlerimizle özel İngilizce dersleri veriyoruz. İlk deneme dersi ücretsiz!