Avustralya İngilizcesi nedir, kendine has özellikleri nelerdir, hep birlikte öğreniyoruz!

Eski bir İngiliz kolonisi olan Avustralya’nın İngilizcesi, haliyle gramer kuralları bakımından İngiliz İngilizcesiyle aşağı yukarı aynı. Avustralya İngilizcesinin başlıca dilbilgisi özelliklerini hemen sıralyalım.

• Yazım kuralları

Eğer Amerikan İngilizcesi ve İngiliz İngilizcesi bir kelimenin yazılışında farklılık gösteriyorsa bu kelimenin Avustralya İngilizcesindeki yazılış biçimi, neredeyse her zaman İngiliz İngilizcesindekiyle aynıdır.

👉Bunun başlıca örneği, Amerikan İngilizcesinde “-or” diye bitip de İngiliz İngilizcesinde “-our” diye biten kelimeler.

Avustralya İngilizcesi: colour, honour, behaviour

Amerikan İngilizcesi: color, honor, behavior

Bunun sadece iki istisnası var: İlki, Avustralya’daki siyasi partilerden biri olan “Australian Labor Party”nin ismindeki “labor” kelimesinde “u” yok. İkincisi, adında “harbor” geçen yer isimlerine “harbor” kelimesi, u harfi olmadan yazılıyor. Örneğin, “Victor Harbor”.

👉Amerikan İngilizcesinde “-ize”, İngiliz İngilizcesinde “-ise” şeklinde biten kelimeler de yine Avustralya İngilizcesinde “-ise” şeklinde bitiyor. 

👉Aynısı Amerikan İngilizcesine “-yze”, İngiliz İngilizcesinde “-yze” şeklinde yazılan kelimeler için de geçerli.

Avustralya İngilizcesi: realise, apologise, analyse

Amerikan İngilizcesi: realize, apologize, analyze

👉Amerikan İngilizcesinde “-er” diye, İngiliz İngilizcesinde “-re” diye biten kelimeler, Avustralya İngilizcesinde de “-re” diye bitiyor.

Avustralya İngilizcesi: centre, metre, fibre

Amerikan İngilizcesi: center, meter, fiber

Bunlar, Avustralya İngilizcesindeki yazım kurallarına başlıca örneklerdi. Dediğimiz gibi, bunun dışında da Avustralya İngilizcesinde neredeyse her zaman İngiliz İngilizcesiyle aynı yazım kuralları geçerli.

Ancak İngiliz İngilizcesi ve Avustralya İngilizcesi arasında bazı çok ufak yazım farklılıkları da var:

👉İngiliz İngilizcesinde “-eable” şeklinde biten kelimeler, Avustralya İngilizcesinde genellikle “-able” şeklinde biter. 

Aslında iki yazım da Avustralya İngilizcesi için doğru kabul edilir, ancak konuşmacılar “-able” halini çok daha yaygın biçimde tercih eder.

Avustralya İngilizcesi: livable, sizable, movable

İngiliz İngilizcesi: liveable, sizeable, moveable

👉İngiliz İngilizcesinde “-mme” şeklinde biten kelimelerin sonu, Avustralya İngilizcesinde daime basitçe “-m” diye yazılıyor.

Avustralya İngilizcesi: kilogram, program

İngiliz İngilizcesi: kilogramme, programme

• Büyük sayıların okunuşu

Avustralya İngilizcesinde 1000’den büyük sayılar okunurken, tıpkı Amerikan İngilizcesinde olduğu gibi, “hundred” kelimesinden epey yaygın bir biçimde faydalanılıyor.

Avustralya İngilizcesi: 1500 – “fifteen hundred”

İngiliz İngilizcesi: 1500 – “one thousand and five hundred”

• Topluluk adlarıyla fiil çekimleri

Avustralya İngilizcesinde “takım”, “aile”, “grup” gibi topluluk adları, tekil bir özne olarak çekimleniyor. 

Avustralya İngilizcesi: Our school’s football team has scored a goal. (Okulumuzun futbol takımı gol attı.)

İngiliz İngilizcesi: Our school’s football team have scored a goal. 

• Pekiştirme sorularının kullanımı

Avustralya İngilizcesinin en öne çıkan dilbilgisi özelliklerinden biri, bir soru türü olan pekiştirme sorularının günlük konuşmada fark edilir derecede sık kullanılması. Özellikle de “Eh?” sorusu, bir Avustralyalı gibi konuşmak istiyorsanız cümlelerinizin sonunda eksik olmamalı!

Örnek: It’s really hot today, eh? (Bugün hava çok sıcak, değil mi?)

Örnek: You’re coming, eh? (Geliyorsun, değil mi?)

Avustralya İngilizcesinin gerçekten kendine has bir telaffuzu var. Ne İngiliz İngilizcesine, ne de Amerikan İngilizcesine tam olarak benziyor. En öne çıkan noktaları açıklayalım:

• r’nin okunmaması

Avustralya İngilizcesinde “r” harfinden hemen önce bir sesli (ünlü) harf geldiyse, “r” harfi okunmuyor. Eğer kelimenin sonu “ünlü + r” şeklindeyse de genelde “a” sesine yakın bir şekilde okunuyor.

Örnek: “cart” – “kaat” gibi okunur, “river” – “riva” gibi okunur

👉Ancak bunun yanı sıra, eğer bir kelime bir ünlüyle bitiyor ve hemen sonrasında yine ünlüyle başlayan bir kelime geliyorsa, bu ikisinin arasına bir “r” sesi gelebiliyor.

Örnek: “draw it” cümlesi “draar it” gibi telaffuz edilebilir.

👉Aynısı, “ünlü + r” şeklinde biten bir kelimenin ardından ünlü ile başlayan bir kelime geldiğinde de geçerli.

Örnek: “spider on the ceiling” derken “spider”ın r’si okunur.

• İkili ünlüler

Avustralya İngilizcesinin telaffuzunun en öne çıkan özelliklerinden bir diğeri de ikili ünlülerin okunuşu. 

İngilizcede iki sesli harf bir arada okunurmuş gibi olduğunda buna “diphthong” yani “ikili ünlü” adını veriyoruz. Örneğin “nice” kelimesinin okunuşunun “ay” gibi duyulan kısmı (/aɪ/), bir ikili ünlü.

Avustralya İngilizcesinde bu tür ikili ünlüler biraz daha uzun ve “yayıla yayıla” telaffuz ediliyor diyebiliriz. Dikkatli dinlersek ikili ünlüyü bir arada değil, ayrı ayrı telaffuz edilir gibi duyabiliriz.

Örnek: “nice” kelimesi, “nays” yerine “nois” gibi telaffuz edilebilir. 

Örnek: “mate” kelimesi, “meyt” yerine “mait” gibi telaffuz edilebilir.

• Ünlülerin uzatılması

Diğer aksanlarla kıyaslandığında Avustralya İngilizcesinde ünlüler genel olarak biraz daha uzatılarak telaffuz ediliyor. Tam da bu sebeple Avustralya İngilizcesi, genel olarak ağzı geniş açıp yaya yaya konuşuyormuş gibi duyulabilir.

• Ünsüzlerle “u” sesinin arasına /j/ getirilmesi

İngiliz İngilizcesine benzer şekilde, Avustralya İngilizcesinde eğer bir sessiz (ünsüz) harften sonra “u” ünlüsü geliyorsa, aralarında “y” gibi okunan /j/ sesi ekleniyor.

Örnek: “tune” – /tju:n/, “Tuesday” – /tju:zdeɪ/

• “-ing” takısında g’nin okunmaması

Birçok aksanda özellikle de günlük konuşmalarda “-ing” takısının sonundaki g’nin okunmayıp basitçe “-in’” dendiğini duyabiliriz. Aynısı Avustralya İngilizcesi için de geçerli.

• Ünlüler arasında t’nin yumuşaması

Tıpkı Amerikan İngilizcesinde olduğu gibi, eğer Avustralya İngilizcesinde iki ünlünün arasında “t” harfi yer alıyorsa yumuşayıp “d” ve “r” arası bir ses (/ɾ/) olarak okunuyor.

Örnek: “water” – /wo:ɾa/, “better” – /bɛɾa/

• Genizden gelen telaffuz

Avustralya İngilizcesinin bir diğer özelliği de hafifçe genizden gelmesi, yani ufaktan “cırtlak” duyulabilmesi. Bu hafif genizselliği yansıtmak için Avustralya aksanını taklit etmeye çalışan kişilere genelde geniş bir gülümsemeyle konuşmaları söylenir.

• Cümle sonuna doğru tonun yükselmesi

Son bir telaffuz özelliği olarak, Avustralya İngilizcesinde çoğu zaman cümlelerin sonunda tonun hafiften yükselebileceğini belirtelim. Yani Avustralyalı birinin söylediği düz bir cümle dahi kimi zaman kulağa soru soruyormuş gibi gelebilir.

Aslına bakarsanız, Avustralya’nın koskoca bir kıta olduğunu düşünürsek doğal olarak tek bir Avustralya aksanı da yok. Ancak “Avustralya İngilizcesi” dediğimizde genel olarak akla gelen ve ülkeyle en çok ilişkilendirilen “Broad Australian Accent” adlı aksanın genel özellikleri bu şekilde.

Avustralya İngilizcesini Avustralya İngilizcesi yapan en özel yönü ise kesinlikle içinde bol miktarda bulunan kendine has sözcükler. Özellikle de günlük konuşmada bu özel kelimeler havada uçuşuyor. Başlıca örnekleri inceleyelim!

Aussie → Avustralyalı

• Örnek: I met an Aussie couple on my trip — real friendly folks. (Gezimde Avustralyalı bir çiftle tanıştım. Gerçekten samimi insanlardı.)

arvo → öğleden sonra 

• Örnek: I’ve got a dentist appointment this arvo. (Bu öğleden sonra dişçi randevum var.)

barbie → barbekü 

• Örnek: We’re firing up the barbie this weekend if you’re keen to join. (Bu hafta sonu mangalı yakıyoruz, katılmak istersen bekleriz.)

brekkie → kahvaltı

• Örnek: Let’s meet for brekkie tomorrow, eh? (Yarın kahvaltı için buluşalım, olur mu?)

bikkie → bisküvi

• Örnek: She offered me a bikkie while we were chatting in the kitchen. (Mutfakta sohbet ederken bana bir bisküvi ikram etti.)

fair dinkum → hakiki, gerçek, ciddi 

• Örnek: Are you fair dinkum about moving to Sydney? (Sydney’e taşınma konusunda ciddi misin?)

Maccas → McDonald’s

• Örnek: I’m heading to Maccas for a burger. (Hamburger yemeye McDonald’s’a gidiyorum.)

mate → arkadaş (“dostum” anlamında hitap sözcüğü olarak da kullanılır)

• Örnek: Thanks for helping me out, mate. (Yardımın için sağ ol dostum.)

• Örnek: He’s out with his mates. (Arkadaşlarıyla dışarıda takılıyor.)

servo → benzin istasyonu

• Örnek: I need to stop at the servo to fill up the tank. (Depoyu doldurmak için benzin istasyonunda durmam lazım.)

snag → sosis

• We cooked some snags on the barbie for everyone. (Herkes için mangalda birkaç sosis pişirdik.)

tucker → yiyecek

• Örnek: We packed some tucker for the camping trip. (Kamp gezisi için yiyecek hazırladık.)

Bunların yanı sıra Avustralya İngilizcesinde sık sık duyabileceğimiz, birer “Avustralya klasiği” haline gelmiş bazı deyimler ve cümleler de var. En öne çıkanları da şu şekilde:

Crikey! → Vay canına!

• Örnek: Crikey, did you see the size of that spider? (Vay canına, o örümceğin büyüklüğünü gördün mü?)

chuck a sickie → hasta numarası yapıp işten izin almak

• Örnek: He chucked a sickie because he wanted to watch the match. (Maçı izlemek istediği için hasta numarası yapıp işten izin aldı.)

G’day! → günaydın, iyi günler, selam

• Örnek: G’day! How’s everything going? (Selam! Nasıl gidiyor?)

She’ll be right. → Her şey yoluna girer.

• Örnek: Don’t worry about the car, she’ll be right. (Araba hakkında endişelenme, her şey yoluna girecek.)

No worries! → Sorun değil.

• Örnek: Thanks for helping me out! — No worries, mate. (Yardım ettiğin için teşekkürler! — Sorun değil dostum.)

Şimdi de Avustralya İngilizcesi hakkında sıkça sorulan soruları cevaplayalım!

Avustralya’da günaydın ne demek? 

Avustralya İngilizcesinde günaydın demek için “Morning!”, “G’day!” ve “Good morning!” cümleleri kullanılabilir.

Avustralya’da İngilizce konuşulur mu?

Evet, Avustralya’da nüfusun büyük çoğunluğunun ana dili İngilizcedir. Avustralya İngilizcesinin dilbilgisi, kelime bilgisi ve telaffuz açısından kendine has özellikleri vardır. Dilbilgisi özellikleri Amerikan ve İngiliz İngilizcesinin bir karışımıyken telaffuzu kendine özgüdür.

Avustralya’da “merhaba” ne demek?

Avustralya İngilizcesinde günün vakti fark etmeksizin “merhaba” demek için yaygın olarak “G’day!” cümlesi kullanılır. Ancak elbette “Hello!”, “Hey!”, “Hi!”, gibi ünlemler de kullanılabilir.

Sydney hangi dilleri konuşur?

Sydney’de en çok konuşulan dil İngilizcedir. Bunun dışında Arapça, Mandarin Çincesi, Kantonca, Tayca ve Vietnamca gibi dillerin de bazı hanelerde yaygın olarak konuşulduğu bilinmektedir.

İngilizcenin tüm çeşitlerine aşina olmanın en iyi yolu, dili yaşayarak öğrenmek. Novakid’de etkileşim dolu derslerimizi tam da bunu göz önünde bulunarak gerçekleştiriyoruz. Siz de çocuğunuzun İngilizceyi akranlarıyla iletişim kurup bolca kullanarak öğrenmesini isterseniz online İngilizce derslerimize göz atabilir ve aramıza katılabilirsiniz!

Teke tek derslerimizde uyguladığımız yöntemi yakından tanımak için de aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz: