İngilizcede tekil ve çoğul kelimeler, kuralları ve istisnalar: Konu anlatımı ve test!

İngilizcede tekil isimler sadece tek bir şeyi, kişiyi, yeri, fikri vb. ifade eden isimlerdir. Çoğul isimler ise sayısı iki veya ikiden fazla olan şeyleri belirten isimlerdir.

İngilizcede tekil isimleri çoğul isimlere dönüştürürken genellikle ismin sonuna “-s” takısını ekleriz, fakat bu durum her kelime için aynı değildir. Bazen “-s” takısı “-es” gibi hâller alırken bazen de kelime tamamen şekil değiştirir. Gelin tekil kelimeleri çoğula dönüştürmenin kurallarını ve istisnalarını hep birlikte inceleyelim.

İngilizcede tekil isimleri çoğul yaparken neredeyse her zaman kelimenin sonuna “-s” takısını getiririz. 

Örnek: A cat, two cats (Bir kedi, iki kedi)

“-s” takısı kullanırken kelimenin sonuna bağlı olarak bazı değişiklikler yapmamız gerekebilir. Eğer bu eki ekleyeceğimiz kelime “s, sh, z, ch, x” ile bitiyorsa ekimiz “-es” hâline gelir, fakat bu kural kelimenin yazılışına değil, okunuşuna bağlı olduğu için “monarchs, stomachs” gibi istisnalar ortaya çıkabilir. 

Kelimelerin okunuşlarını rahatça anlamak için fonetik sembolleri anlamak işinize yarayabilir, bu sebeple Uluslararası Fonetik Alfabe’yi (IPA) öğrenmenizi öneririz.

Örnek: A bus, two buses (Bir otobüs, iki otobüs)

Bir başka durum ise “y” ile biten kelimelerde ortaya çıkar. Eğer kelimemiz bir sessiz harfin ardından gelen “y” ile bitiyorsa bu harf “i”ye dönüşür, kelimeye ise “-es” takısını ekleriz. Eğer kelime sonundaki “y” harfinden önce bir sesli harf varsa bu durum gözlemlenmez.

Örnek: A city, two cities (Bir şehir, iki şehir)

Örnek: A day, two days (Bir gün, iki gün)

Bir diğer istisna ise “f” veya “fe” ile biten kelimelerdir. Bu kelimelerin bazılarına “-s” takısı getirirken kelimeyi “ves” ile bitiririz.

Örnek: One leaf, two leaves (Bir yaprak, iki yaprak)

Fakat bu kural her zaman geçerli değildir, bu yüzden bu kelimelere zamanla aşina olmanız gerekir. 

Örnek: One roof, two roofs (Bir çatı, iki çatı)

İngilizcede -s ile düzenli çoğullar: Kural tablosu

Düzensiz çoğullar İngilizcede nasıl kullanılır?

İngilizcedeki birçok ismi yukarıda bahsettiğimiz “-s” ekiyle çoğul hâle getirmeniz mümkün, fakat bazı istisnalar var ki bu kelimeleri çoğul yapmak için farklı yöntemler izlemeniz, bazen de apayrı kelimeler kullanmanız gerekiyor. 

Örneğin “çocuk” anlamına gelen “child” kelimesinin çoğulunun “childs” olmasını bekleriz, fakat bu kelime bir istisna. “Child” isminin çoğul hâli ise “children.”

Bunun sebebini meraklılarına yazımızın devamında açıklayacağız, fakat şimdilik gelin en sık karşımıza çıkan düzensiz çoğullara bir göz atalım. İşte düzensiz İngilizce çoğul isimler listesi!

“Koyun” kelimesinin İngilizcesi “sheep,” hem tekil hâlde hem de çoğul hâlde aynı olarak karşımıza çıkıyor. Yani tekil “sheep” isminin çoğulu da “sheep.”

Bir başka hayvan olan, “balık” anlamına gelen “fish” kelimesi de bir istisna. Eğer birden fazla balıktan bahsediyorsak yine “fish” diyoruz, fakat özellikle bilimsel bağlamda birden fazla balık türünden bahsediyorsak bu sefer “fishes” hâlini kullanıyoruz.

“Erkek” anlamına gelen “man” isminin çoğul hâli “men,” kadın anlamına gelen “woman” isminin çoğul hâli ise “women” olarak karşımıza çıkıyor.

İngilizcede “kişi” anlamına gelen “person” isminin çoğulu ise “people.” Birden fazla kişiden bahsederken “people” diyebilirsiniz, fakat “persons” kullanımı da yanlış olarak görülmüyor. “People” kelimesi, genellikle toplu hâlde bir insan grubundan bahsederken kullanılıyor, “persons” ise birkaç kişiden bahsederken. Bu ince detaya o kadar da takılmanıza gerek yok, sadece aklınızda bulunsun.

İngilizcedeki düzensiz çoğullar bunlarla sınırlı değil tabii ki, fakat en çok karşınıza çıkabilecek olanlar bunlardı. Zamanla daha fazla düzensiz çoğulla karşılaşarak onlara aşina olabilirsiniz. Ezberlemek yerine bu şekilde öğrenmek daha verimli olacaktır.

Bilgi notu: Bu düzensiz çoğulların olma sebebi, İngilizcenin bu isimleri çok eskiden diğer dillerden alıp o dillere göre çoğul hâle getirmiş olması. Eğer kelimeler çok sık kullanılıyorsa İngilizcenin çoğul hâle getirme kuralına (“-s” takısı) direnip kendi çoğul hâllerini koruyorlar. Aynı durum düzensiz fiiller için de geçerli, öyle ki düzensiz fiillere bakınca neredeyse hepsinin dilde en çok kullanılan fiiller olduğunu görüyoruz!

İngilizcede tekil isimleri çoğul yaparken dikkat etmeniz gereken bazı özel durumlar bulunur. 

Sayılamayan isimlerde tekillik ve çoğulluk

Sayılamayan isimler, genellikle madde, sıvı veya gaz formunda olan ve miktarı sayı ile belirtilemeyen nesneleri, maddeleri veya kavramları ifade eder. “Water,” “information,” “sand” gibi isimler sayılamayan isimlere örnektir.

Sayılamayan isimler, tekil formda kullanılır ve belli bir sayıdaki miktarı ifade etmezler. Bu isimlerle ‘a’ veya ‘an’ kullanılmaz. Bunun yerine örnek vermek gerekirse sayılamayan bir isim olan “water” kelimesinden bahsederken sayılabilen bir isim olan “bottle,” yani “şişe” kelimesinden yardım alırız: A bottle of water (bir şişe su.)

Topluluk isimlerinde tekillik ve çoğulluk

Topluluk isimleri, bir grubu ifade eden isimlerdir. İçerisinde birden fazla öge bulunduran “team,” “collection” gibi isimler topluluk isimlerinin örnekleri arasında bulunur.

Bu isimler genellikle tekil formda kullanılsa da çoğul bir anlam taşırlar, fiil çekimi hem tekil hem de çoğul olarak olabilir. Örneğin “The team is winning.” (Takım kazanıyor.) cümlesinde takımın toplu olarak kazandığını anlıyoruz, bunun için tekil bir çekim görüyoruz. “The team are wearing their new uniforms.” (Takım yeni üniformalarını giyiyor.) diyince ise takımdaki herkesin ayrı ayrı üniformasını giydiğini anlıyoruz ve çoğul bir çekimle karşılaşıyoruz.

Sadece çoğul olarak kullanılan kelimeler

İngilizcede bazı kelimeler tekil hâlde kullanılmaz, daima çoğuldur. Bu kelimeler genellikle çift parça hâlinde kullanılan nesneleri veya birden fazla öğeden oluşan yapıları ifade eder. Örneğin “scissors” (makas), “trousers” (pantolon) ve “glasses” (gözlük) daima çoğul hâlde kullanılır. Bu kelimeleri tek bir nesneden bahsederken bile “These scissors are sharp.” (Bu makas keskin.) gibi çoğul fiille kullanırız. Eğer bu nesnelerden bir tanesini belirtmek istersek “a pair of scissors” (bir (çift) makas) gibi kalıp ifadelerden yararlanırız.

Çoğul ve tekil hâli aynı olan kelimeler

Bazı İngilizce isimlerde ise tekil ve çoğul formlar tamamen aynıdır. Kelimenin yazılışı değişmez, anlamı bağlamdan çıkarırız. En bilinen örnekler arasında “sheep” (koyun), “fish” (balık) ve “deer” (geyik) bulunur. 

Örneğin “I saw one deer.” (Bir geyik gördüm.) ve “I saw three deer.” (Üç geyik gördüm.) cümlelerinde kelimenin formu aynıdır. 

“Fish” kelimesi de günlük kullanımda tekil ve çoğul için aynı formu kullanır; fakat farklı balık türlerinden bahsediyorsak “fishes” formu tercih edilebilir: 

Örnek: The lake is home to many fishes. (Göl, birçok balık türüne ev sahipliği yapıyor.) 

Aşağıdan tekil ve çoğul isimler konusunda en sık yapılan, kaçınmanız gereken hatalara göz atabilirsiniz.

• Düzenli çoğullarda “-s” takısı hataları

“-es” takısı eklerken bazı farklı durumlarla karşılaşabileceğinizden bahsetmiştik. Örnek vermek gerekirse “city” kelimesini “citys” olarak değil, “cities” olarak çoğul yapmanız gerekiyor. “-s” takısının istisnalarını iyi öğrenerek bu hatadan kaçınmanız mümkün.

• Düzensiz çoğullara “-s” takısı eklemek

Bazı isimler “-s” takısıyla değil, tamamen farklı bir formla çoğul hâle getirilir. Mesela “fare” anlamına gelen “mouse” kelimesinin çoğul hâli “mouses” olarak değil, “mice” olarak karşımıza çıkar. Bu istisnaları iyi öğrenmeniz gerek.

• Sayılamayan isimlerin yanlış kullanımı

Sayılamayan isimlerden önce “bir” anlamına gelen “a” veya “an” artikellerini kullanmak veya bir sayı belirtmek mümkün değildir. Örneğin sayılamayan bir isim olan “information” kelimesini “an information” olarak kullanamazsınız, çünkü “bilgi” sayıyla ölçülemez. Bunun yerine “a piece of information” gibi kullanımlar mümkündür. 

Bu hatadan kaçınmak için “much, a lot of, some” gibi niceleyici sözcüklerin detaylarını öğrenmenizi öneririz. Detaylar için İngilizce sayılabilen ve sayılamayan isimler (countable and uncountable nouns) yazımıza göz atın!

İngilizce singular plural konu anlatımını bitirdiğimize göre bilginizi ölçecek quizimize geçebiliriz. Bakalım İngilizce çoğul kelimeler konusunu ne kadar anlamışsınız?

İngilizce öğrenirken gramer kuralları çok önemli, fakat konuşarak öğrenmekten iyisi yok. Çocuklar için İngilizce kursu Novakid’de öğrencilerimize konuşma ve eğlenme odaklı, ezberden uzak online İngilizce dersleri veriyoruz. Çocuğunuzun İngilizce seviye tespitini yapıp ilk ücretsiz deneme dersinizi alın ve İngilizceyi severek öğrenmesini sağlayın!